«Εκρηκτική κατάσταση στη Δομή Προσφύγων στη Σάμο» - Γράφει η Κατερίνα Γεράκη*

«Χρειάζεται να δυναμώσει η αλληλεγγύη για τα δικαιώματα των ξεριζωμένων. Ρούχα απλωμένα για να στεγνώσουν, απ' άκρη σ' άκρη στα συρματοπλέγματα της φυλακής... Μια εικόνα που προκαλεί αμέτρητες σκέψεις και κρύβει τεράστιο βάθος για όλες τις πτυχές του δράματος του ξεριζωμού. 

Αυτή η εικόνα ήταν η πιο χαρακτηριστική της μέρας, συμφωνήσαμε όλοι όσοι επισκεφθήκαμε την Κλειστή Ελεγχόμενη Δομή προσφύγων στη Σάμο την περασμένη Τετάρτη (1 Νοέμβρη 2023).

Η ομάδα του ΚΚΕ αποτελούνταν από τον Κώστα Παπαδάκη, μέλος της ΚΕ του Κόμματος και ευρωβουλευτή, την Κατερίνα Γεράκη, υπεύθυνη της Διατμηματικής Επιτροπής της ΚΕ του ΚΚΕ για τα Δικαιώματα των Μεταναστών και Προσφύγων, τον Νίκο Ξηράκη από την Ευρωκοινοβουλευτική Ομάδα του ΚΚΕ, τον Σταμάτη Φιλιππή, Γραμματέα της Τομεακής Οργάνωσης Σάμου του ΚΚΕ, τον Τίμο Χατζηλαδό, επικεφαλής του ψηφοδελτίου της «Λαϊκής Συσπείρωσης» Ανατολικής Σάμου, και τον Κώστα Τζίχα, δημοτικό σύμβουλο Ανατολικής Σάμου με τη «Λαϊκή Συσπείρωση».

Το κλιμάκιο του ΚΚΕ στην είσοδο της Δομής

Η επίσκεψή μας πραγματοποιήθηκε μιας μόλις μέρα μετά από τη συνεδρίαση της σχετικής ειδικής Επιτροπής στη Βουλή, όπου ο υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου, Δ. Καιρίδης, ενημέρωνε για το νέο Σύμφωνο της ΕΕ για τη Μετανάστευση και το Ασυλο. «Εχουμε ένα εθνικό σύστημα υποδοχής, φιλοξενίας, καταγραφής και ταυτοποίησης, με τις 33 δομές σε ολόκληρη τη χώρα, κλειστές και ελεγχόμενες (...) οι οποίες μας δίνουν μία δυνατότητα να διαχειριζόμαστε αυτές τις ροές με πολύ πιο αποτελεσματικό και ασφαλή τρόπο, με σεβασμό στα ανθρώπινα δικαιώματα, αλλά και στην ασφάλεια των τοπικών κοινωνιών», περηφανεύτηκε!

Η αλήθεια για τη δομή - φυλακή της Σάμου

Όμως, η πραγματικότητα είναι αδιάψευστος μάρτυρας του ψέματος. Η σημερινή κατάσταση στην υπερδομή - φυλακή της Σάμου είναι αποκαλυπτική:

- Σήμερα στη δομή διαμένουν 4.100 ξεριζωμένοι. Από αυτούς 210 είναι ασυνόδευτοι ανήλικοι. Πολλά είναι τα παιδιά και οι έφηβοι. Τον Σεπτέμβρη καταγράφηκαν 3.300 αφίξεις και τον Οκτώβρη καταγράφηκαν 1.100 αφίξεις. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, η χωρητικότητα της δομής είναι 3.000 ατόμων, που αναλύεται σε 1.560 άτομα γενικού πληθυσμού, 240 ασυνόδευτα ανήλικα, 240 ευάλωτες ομάδες, μονογονεϊκές οικογένειες, γυναίκες, 960 στο ΠΡΟΚΕΚΑ (κέντρο
κράτησης ατόμων προς απέλαση). Υπογραμμίζεται ότι ανάλογη κατάσταση επικρατεί σήμερα σε όλες τις δομές των νησιών, που έχουν γεμίσει ασφυκτικά, ξεπερνώντας τη χωρητικότητά τους.

- Ο μεγαλύτερος αριθμός των ξεριζωμένων προέρχεται από τη Σομαλία και την Υποσαχάρια Αφρική, τη Συρία, λιγότεροι από το Αφγανιστάν. 700-800 άτομα είναι Παλαιστίνιοι. Κατά τ' άλλα, η κυβέρνηση και τα ευρωενωσιακά επιτελεία μιλούν συνεχώς για την «παράνομη μετανάστευση» και όχι για πρόσφυγες από πόλεμο και διώξεις!

- Για να «φιλοξενηθούν» όλοι οι διαμένοντες, σήμερα όλοι οι χώροι της δομής έχουν ανοίξει και χρησιμοποιούνται γι' αυτόν τον σκοπό, όπως το εστιατόριο, χώροι του ΠΡΟΚΕΚΑ κ.ά. 800 περίπου άτομα κοιμούνται στο πάτωμα, «στρωματσάδα».

- Η καταγραφή των ανθρώπων που φτάνουν στη δομή καθυστερεί σημαντικά και μπορεί να διαρκέσει ακόμα και δύο μήνες, λόγω έλλειψης προσωπικού. Οσο διαρκεί η διαδικασία της καταγραφής, οι ξεριζωμένοι δεν έχουν δικαίωμα εξόδου από τη δομή. Σήμερα, από τους 4.100 διαμένοντες, μόνο 800-1.000 περίπου έχουν δικαίωμα εξόδου!

Από τις συναντήσεις με τους εργαζόμενους

- Για την υδροδότηση της δομής χρησιμοποιείται γεώτρηση σε βάθος 30 περίπου μέτρων. Από τη γεώτρηση αντλούνταν αρχικά 140-150 κυβικά μέτρα νερού τη μέρα και τώρα αντλούνται μόλις 40-50 κ.μ. νερού. Σήμερα, 6 μόνο ώρες τη μέρα διατίθεται νερό στον πληθυσμό της δομής! Το πρόβλημα αποδίδεται στη φετινή ανομβρία και την αύξηση των διαμενόντων. Έχουν υπογραφεί συμβάσεις με 2 βυτιοφόρα για μεταφορά νερού, που δεν λύνουν το πρόβλημα. Η κατάσταση είναι εκρηκτική και παρουσιάζονται μεγάλα προβλήματα υγιεινής και καθαριότητας.

- Τα σκουπίδια μαζεύονται από ιδιωτική εταιρεία. Μια απλή περιφορά με το «αυτοκινητάκι» της διοίκησης γύρω από τη δομή ήταν αρκετή, για να αντικρίσουμε τα αποτελέσματα της καθαριότητας! Σκουπίδια παντού...

- Στα τοπικά μέσα ενημέρωσης αναφέρονται συχνά καταγγελίες για την ποιότητα του φαγητού. Η διοίκηση διαβεβαίωσε για τον καθημερινό έλεγχο των γευμάτων και την επίλυση κάθε προβλήματος που διαπιστώνεται. Τα όποια προβλήματα, λένε, είναι ελάχιστα και προκαλούνται κυρίως λόγω δυσκολιών στην απόψυξη. Γνωστή ιδιωτική εταιρεία έχει αναλάβει εργολαβικά την
παροχή σίτισης...

- Στη δομή δεν λειτουργεί βρεφονηπιακός σταθμός. Στο επόμενο διάστημα αναμένεται να λειτουργήσει το νηπιαγωγείο, καθώς περιμένουν τους δύο νέους νηπιαγωγούς.

- Προβλήματα σημειώνονται στις υπηρεσίες διερμηνείας, καθώς οι εργαζόμενοι της ΜΚΟ ήταν απλήρωτοι λόγω καθυστερήσεων στη «ροή» της χρηματοδότησης του σχετικού προγράμματος. Αυτές τις μέρες, υπάρχουν - λένε - διαβεβαιώσεις για την πληρωμή των δεδουλευμένων και τη δήθεν επίλυση των προβλημάτων.

- Σε μια δομή 4.100 ανθρώπων και μάλιστα κατ' εξοχήν ευάλωτων, που έφτασαν κατατρεγμένοι με βάρκες, πολλοί να έχουν βρεθεί στη θάλασσα, με τεράστια ψυχική φόρτιση και συχνά μεγάλα προβλήματα υγείας κ.λπ., δεν υπάρχει ούτε ένας γιατρός! Η δομή «εξυπηρετείται» από 2 στρατιωτικούς γιατρούς ή εθελοντικά από τους αγροτικούς γιατρούς, οι οποίοι πηγαίνουν για λίγες ώρες κάποιες μέρες, προκειμένου να εκδώσουν τις αναγκαίες κάρτες υγείας για τους πλέον ευάλωτους ανθρώπους που χρειάζεται να μεταφερθούν σε νοσοκομεία έξω από το νησί.

Το νοσηλευτικό προσωπικό του ΕΟΔΥ καταγγέλλει έλλειψη φαρμάκων και υγειονομικού υλικού. Δεν υπάρχει μαία. Υπογραμμίζεται ότι το νοσηλευτικό προσωπικό εργάζεται με συμβάσεις που ανανεώνονται κάθε χρόνο, οι μισοί από το 2017! Οι τρέχουσες συμβάσεις τους είναι στην παράταση Σεπτεμβρίου - Φεβρουαρίου, όταν και λήγουν. Στους εργαζόμενους οφείλονται μισθοί δύο μηνών, καθώς και η αναδρομική καταβολή του προβλεπόμενου επιδόματος 10 περίπου μηνών, από τον Γενάρη του 2022. Η κατάσταση στον τομέα Υγείας είναι εξαιρετικά σοβαρή. Οι πρόσφυγες αναγκάζονται να επισκέπτονται το Νοσοκομείο της Σάμου, ακόμα και για να πάρουν ένα depon. Ομως, το Νοσοκομείο της Σάμου αντιμετωπίζει τεράστιες ελλείψεις, ακόμα και σε βασικές ειδικότητες γιατρών. Η υγεία όλων των κατοίκων υπονομεύεται. Στην περίπτωση των ξεριζωμένων προσφύγων τα προβλήματα είναι πολλαπλάσια, αφού αδυνατούν να επισκεφθούν τους ιδιώτες γιατρούς εκτός Νοσοκομείου, στους οποίους παραπέμπονται.

Θα μπορούσαν να γραφτούν ακόμα πολλά για την αθλιότητα που επικρατεί στην υπερδομή - φυλακή της Σάμου, ΝΑΤΟικού τύπου και προδιαγραφών, όπως διαρκώς υπογραμμίζεται. Το ΚΚΕ θα πάρει συγκεκριμένες πρωτοβουλίες το επόμενο διάστημα για όλα τα παραπάνω.
Ενα, είναι, όμως σίγουρο: Οι ξεριζωμένοι πρόσφυγες φεύγουν κυνηγημένοι από τον πόλεμο και τις διώξεις και βρίσκονται αντιμέτωποι με την πιο βάρβαρη πολιτική της καταστολής και του εγκλωβισμού. Οι κορόνες περί σεβασμού των ανθρώπινων δικαιωμάτων από τα αστικά επιτελεία δεν είναι απλά υποκριτικές, αλλά απάνθρωπη και κυνική αδιαντροπιά. 

Κατερίνα Γεράκη

Επιβεβαιώνονται οι προειδοποιήσεις και εκτιμήσεις του ΚΚΕ

Οι εξελίξεις επιβεβαιώνουν απόλυτα τις προειδοποιήσεις και τις εκτιμήσεις του ΚΚΕ. Η όξυνση των ιμπεριαλιστικών ανταγωνισμών θα προκαλεί ολοένα και μεγαλύτερα καραβάνια ξεριζωμένων. Είναι τουλάχιστον απατηλές οι δηλώσεις του υπουργού στην προχτεσινή συνεδρίαση που προαναφέρθηκε, ότι «ζούμε σε μία περίοδο μείωσης των ροών, όχι αύξησης. Οι ροές μειώνονται»!

Οι θέσεις του ΚΚΕ για την προστασία των προσφύγων αποκτούν επείγοντα χαρακτήρα: Εφαρμογή της Συνθήκης της Γενεύης για τους Πρόσφυγες.

Να κλείσουν όλες οι υπερδομές - φυλακές και τα hotspots. Γρήγορες διαδικασίες ασύλου, ώστε οι πρόσφυγες να αποκτούν καθεστώς ασύλου και να ταξιδεύουν στις χώρες του πραγματικού προορισμού τους. Οταν η ΕΕ θέλησε να εφαρμόσει ειδικό καθεστώς προστασίας για τους Ουκρανούς πρόσφυγες, για προφανείς γεωπολιτικούς λόγους, το έκανε και σωστά! Ομως, η προστασία πρέπει να εξασφαλίζεται για όλα τα θύματα του πολέμου και των διώξεων, χωρίς διακρίσεις. Το μακελειό στην Παλαιστίνη από το κράτος - δολοφόνο του Ισραήλ, με την ανοχή και στήριξη των συμμάχων του, φέρνει προ των πυλών τον κίνδυνο μιας γενικευμένης ανάφλεξης στη Μέση Ανατολή και στην περιοχή μας. Η κυβέρνηση δεν έχει δώσει απαντήσεις για τα σχέδια ξεριζωμού και βίαιου εκτοπισμού Παλαιστινίων από τη Λωρίδα της Γάζας και με την ελληνική εμπλοκή. Η κυβέρνηση της ΝΔ και τα υπόλοιπα αστικά κόμματα, που υπερασπίζονται το «δικαίωμα αυτοάμυνας» του συμμάχου Ισραήλ, είναι ανεπανόρθωτα εκτεθειμένοι.

Οι εικόνες ντροπής στην υπερδομή - φυλακή της Σάμου, όπως και στις υπόλοιπες δομές, είναι αδιανόητες στις συνθήκες του 21ου αιώνα! Ο ξεριζωμός, ο πόλεμος και το μακελειό χιλιάδων αμάχων και παιδιών δεν μπορεί να είναι «κανονικότητα»! Μόνη απάντηση είναι η πάλη των λαών ενάντια στον ιμπεριαλιστικό πόλεμο και τον ξεριζωμό. Οι μεγαλειώδεις κινητοποιήσεις αλληλεγγύης στον Παλαιστινιακό λαό σε όλο τον κόσμο είναι σπουδαία πηγή ελπίδας.»

*Η Κ. Γεράκη είναι υπεύθυνη της Διατμηματικής Επιτροπής της ΚΕ του ΚΚΕ για τα Δικαιώματα των Μεταναστών και Προσφύγων