Αργύρης Πετρονώτης - «Έφυγε» ένας φίλος της Σάμου

Προτιμούσε να τον αποκαλούν μαστρο Αργύρη κι έτσι υπέγραφε την αλληλογραφία που είχαμε, στολίζοντας τον φάκελο, την αρχή και το τέλος κάθε επιστολής του με ζωγραφιστά χρωματιστά γράμματα μαύρα ή μπλε και κόκκινα. Ο Αργύρης Πετρονώτης, αρχιτέκτονας, καθηγητής στο ΑΠΘ, έφυγε από τη ζωή στις 19 Απριλίου 2023, πλήρης ημερών με πνευματική διαύγεια και πνευματική προσφορά μέχρι τέλους της ζωής του.

Αρκάς την καταγωγή, φίλος καλός της Σάμου εδώ και πολλά χρόνια, πιο στενά συνδεδεμένος με τον Ιπποκράτη και τη Θάλεια Ζαΐμη. Φίλος του Ιστορικού Αρχείου Σάμου και δραστήριος ερευνητής και μελετητής σαμιακών αρχιτεκτονημάτων, πύργων, εκκλησιών και λαϊκών κατοικιών και αρχαιολογικών χώρων, καθώς εκτός από αρχιτεκτονική είχε σπουδάσει και αρχαιολογία. Αξιοσημείωτες οι μελέτες του για τον πύργο του Λαχανά στο Πάνω Βαθύ και ο Ναός της Μεταμόρφωσης στο Πυθαγόρειο.

Στο συνέδριο που είχαμε οργανώσει το 2010 για την Επανάσταση της Σάμου, έστειλε στην Οργανωτική Επιτροπή το παρακάτω σύντομο βιογραφικό διατυπωμένο σε πρώτο πρόσωπο.

Γεννήθηκα στην Τρίπολη Αρκαδίας το 1924. Εκεί τελείωσα Δημοτικό και Γυμνάσιο (1941-42). Έλαβα μέρος στον εθνικοαπελευθερωτικό Αγώνα εντεταγμένος στο Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο, μαχητής του 11ου Συντάγματος του Ελληνικού Λαϊκού Απελευθερωτικού Στρατού (1942-1945). Εις ανταμοιβήν κλείστηκα στο στρατόπεδο Μακρονήσου (1947-1949). Τελείωσα Αρχιτέκτων – Μηχανικός Ε.Μ.Π. (1952). Έλαβα το πτυχίον του Ιστορικού-Αρχαιολογικού Τμήματος της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών (1968). Έγινα Διδάκτωρ –Μηχανικός του Πολυτεχνείου του Μονάχου ( 1968). Εργάστηκα σε Υπουργεία, Οργανισμούς και στο ελεύθερο επάγγελμα ως αρχιτέκτων έχοντας σχεδιάσει και κτίσει αρκετές οικοδομές (1968-1975). Προσέφερα υπηρεσίες στο αναστηλωτικό έργο του ναού του Επικουρίου Απόλλωνος Βασσών Αρκαδίας (1975-1979). Δίδαξα Ιστορία Αρχιτεκτονικής στο Τμήμα Αρχιτεκτόνων της Πολυτεχνικής Σχολής Α.Π.Θ. και παράλληλα στη Σχολή Καλών Τεχνών του ιδίου Πανεπιστημίου (1979-1991) συνταξιοδοτηθείς με τη βαθμίδα του Αναπληρωτή Καθηγητή (31.8.1991). Έχω γράψει αρκετά άρθρα και βιβλία σχετικά με αρχιτεκτονικά μνημεία και θέματα. Με ανακοινώσεις πάνω στο ίδιο γνωστικό πεδίο έλαβα μέρος σε αρκετά τοπικά και διεθνή συνέδρια. Συνεχίζω το επιστημονικό ερευνητικό μου έργο, προσφέροντας παράλληλα και υπηρεσίες στην ανάπλαση αρχιτεκτονημάτων και οικισμών. 

Τον Αργύρη Πετρονώτη τον γνωρίσαμε το 1991, όταν δημοσίευσε στον Απόπλου τχ 5-6 κείμενό του με τίτλο «Ένα αντιπροσωπευτικό σπίτι όψιμων χρόνων στο Πάνω Βαθύ». Το 1992 στον τόμο Αντιπελάργηση περιλήφθηκε μελέτη του με τίτλο «Στο Καντήλι του Κέρκη». Αργότερα έλαβε μέρος στο συνέδριο «Η Σάμος από τα βυζαντινά χρόνια μέχρι σήμερα» με ανακοίνωση υπό τον τίτλο «Ανέκδοτο μνημείο της αρχιτεκτονικής των Λασκαριδών» ενώ το 2002 δημοσιεύτηκε και άλλη αρχιτεκτονική του μελέτη με τίτλο «Μάστοροι κτίστες και λαϊκοί αρχιτέκτονες στη Σάμο», στον τόμο που εξέδωσε η Αδελφότητα Σαμίων Η Σάμος στα νεότερα χρόνια Εντυπωσιακή υπήρξε η μελέτη του για τον Ναό της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος με ανέκδοτα έγγραφα και σχεδιαγράμματα που δημοσιεύτηκε στον τόμο των Πρακτικών «1821. Σάμος και επανάσταση. Ιστοριογραφικές προσεγγίσεις». Μέρος της μελέτης του είχε παρουσιάσει στο ομώνυμο συνέδριο που οργάνωσαν τα ΓΑΚ Σάμου το 2010. Το 2003 από τις εκδόσεις Υπερόριος κυκλοφόρησε η μονογραφία του Χρονικό Ελισσαβίτη, ενός Σαμιώτη τεχνίτη. Την ιδιαίτερη εκτίμησή του προς τον Ιπποκράτη Ζαΐμη την εκδήλωσε με τρία κείμενά του εκ των οποίων το ένα δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Αρχειοτάξιο και τα άλλα δυο στον Απόπλου το 2006 τχ. 35-36 το ένα και το 2020 το δεύτερο, στο τχ. 84. Το έτος αυτό (2020) ήταν και η τελευταία επικοινωνία που είχαμε μαζί του.

Ο Αργύρης Πετρονώτης έχει πλούσιο συγγραφικό έργο, στον τομέα των αρχιτεκτονικών και ιστορικών ενασχολήσεών του. Αυτό το έργο κυρίως είναι γνωστό, ενώ οι σαμιακές του μελέτες είναι σχεδόν άγνωστες στο ευρύ κοινό. Ήταν ωραίος άνθρωπος, μειλίχιος και προσηνής, αγωνιστής διά βίου, καλός και συστηματικός ερευνητής, εξέπεμπε αγάπη και πάθος στην προσέγγιση των μνημείων και των τεκμηρίων της Ιστορίας. Ας είναι αυτή η παρουσίαση του σαμιακού έργου του ελάχιστο μνημόσυνο για την συμβολή του στη μελέτη της ιστορίας της Σάμου.

Σάμος, 9-5-2023
Χρ. Λάνδρος

Από την έντυπη έκδοση