Εκδήλωση στο Πάνδροσο για τον Δημοκρατικό Στρατό Σάμου

Μεγάλη συμμετοχή, ενθουσιασμό και συγκίνηση είχε η πολιτική - πολιτιστική εκδήλωση μνήμης και τιμής αφιερωμένη στον στρατιωτικό αρχηγό του Δημοκρατικού Στρατού Σάμου συνταγματάρχη του ΔΣΕ Γιάννη Μαλαγάρη, με την οποία κορυφώθηκαν οι πολλαπλές εκδηλώσεις της Τ.Ε. Σάμου του ΚΚΕ.

Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε την Κυριακή, 11 Αυγούστου, στη πλατεία του χωριού που γεννήθηκε, στους Πάνω Αρβανίτες, σημερινή Πάνδροσο, και στο πρόσωπό του τιμήθηκαν οι πάνω από 200 νεκροί του Δ.Σ.Σ., αλλά και όλοι οι μαχητές του, που δημιούργησαν τη δίχρονη εποποιία στα βουνά και στα χωριά της Σάμου.

Την εκδήλωση άνοιξε ο ανεψιός του Γιάννης Μαλαγάρης εκπροσωπώντας την οικογένεια, ο οποίος αφού καλωσόρισε τους συγκεντρωμένους αναφέρθηκε σε όλους τους μαχητές του χωριού του -18 τον αριθμό- που έδωσαν τη ζωή τους για τη λευτεριά και το δίκιο του λαού, για το Σοσιαλισμό. Τόνισε χαρακτηριστικά ότι ο αγώνας και η θυσία τους εμπνέει και καθοδηγεί τους σύγχρονους αγώνες στο πλευρό του ΚΚΕ και της ΚΝΕ.

Την παρουσίαση του Συνταγματάρχη Μαλαγάρη* μέσα από κείμενα του ίδιου έκαναν οι Μαργαρίτα Καρβούνη και Μάριος Βαλωμένος. Διάβασαν αποσπάσματα από γράμμα του (1935) στους γονείς του, επιστολή προς τον Νίκο Κυράνη πρόεδρο του Συλλόγου Φίλων της Πόλεως που αφορούσε τις φυλακισμένες στο Βαθύ ανταρτοοικογένειες κάτω από απάνθρωπες συνθήκες και τέλος την Ανοιχτή Επιστολή του προς τον στρατιωτικό διοικητή Κανάκη και τον διοικητή της Εθνοφρουράς Γεωργακόπουλο, τον Αύγουστο του 1948. Πρόκειται για ένα συγκλονιστικό ντοκουμέντο που με την επιχειρηματολογία του ανατρέπει την αστική προπαγάνδα για «προδότες και ξενοκίνητους συμμορίτες» και αναδεικνύει τη δύναμη που αντλεί ο Δ.Σ.Σ. από την αγάπη του ίδιου του λαού του νησιού.

Ακολούθησε η ομιλία της Τ.Ε. Σάμου του ΚΚΕ από το μέλος της Κώστα Τζίχα, ο οποίος αναφέρθηκε στα συμπεράσματα του Κόμματος από τις πρόσφατες εκλογικές αναμετρήσεις, καθώς και στις πολιτικές εξελίξεις μετά τις εκλογές που με την κυβέρνηση της Ν.Δ. ξεδιπλώνεται μια νέα σκληρή επίθεση στις κατακτήσεις και τα λαϊκά δικαιώματα, στο δρόμο που άνοιξε η προηγούμενη κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ.

Σημείωσε χαρακτηριστικά το τελευταίο νομοσχέδιο με τη κατάργηση του Πανεπιστημιακού ασύλου, το λεγόμενο επιτελικό κράτος για να διευκολυνθεί η επιχειρηματικότητα και η κερδοφορία των μονοπωλιακών ομίλων και τις τροποποιήσεις στον Κλεισθένη για τους δήμους και τις περιφέρειες που στοχεύουν στο να ανοιχτεί πεδίο εισβολής των μεγαλοεπιχειρηματιών στη δημοτική περιουσία και στην εκμετάλλευση υπηρεσιών που μέχρι τώρα παρέχουν οι δήμοι.

Απέναντι σ’ αυτή τη συνεχιζόμενη επέλαση όλων των αστικών κυβερνήσεων υπογράμμισε«στέκεται μόνο το ΚΚΕ, υπερασπιζόμενο τα λαϊκά συμφέροντα μέσα και έξω από τη Βουλή. Όπως και πριν, έτσι και μετά τις εκλογές, βρίσκεται σταθερά στο πλευρό των εργαζομένων σε κλάδους και χώρους δουλειάς, στο πλευρό συνδικάτων και φορέων που παλεύουν ενάντια στην απληρωσιά και τις απολύσεις, για αυξήσεις σε μισθούς, για Υγεία - Πρόνοια και αξιοπρεπείς συντάξεις.

Το ΚΚΕ ήταν αυτό που όλες τις προηγούμενες μέρες αποκάλυψε τον αντιδραστικό χαρακτήρα των νέων αλλαγών που προωθεί η κυβέρνηση στο κράτος, στα πανεπιστήμια, στη φορολογία, στους δήμους, πατώντας στο έδαφος που της έστρωσε ο ΣΥΡΙΖΑ.

Σε αυτόν το δρόμο συνεχίζουμε και δίνουμε όλες μας τις δυνάμεις: Στην οργάνωση της πάλης στο εργατικό - λαϊκό κίνημα για τον πολλαπλασιασμό και τον συντονισμό των εστιών αντίστασης, για να μπουν εμπόδια στα νέα αντιλαϊκά μέτρα, για να διαμορφωθούν προϋποθέσεις αντεπίθεσης, με οδηγό την πάλη για την ικανοποίηση των σύγχρονων αναγκών των εργαζομένων και του λαού.

Αυτός είναι ο δρόμος της ελπίδας και της προοπτικής για τους εργαζόμενους και το λαό, αυτή είναι η δικιά μας κόκκινη γραμμή που διαπερνά όλη τη δράση μας ενάντια στην ενιαία επίθεση του κεφαλαίου, των κυβερνήσεών του, των κομμάτων του και των λυκοσυμμαχιών του».

Ξεχωριστές στιγμές της εκδήλωσης ήταν, η απαγγελία ποιήματος από τη λογοτέχνη Έλσα Χίου γραμμένο από την ίδια για τον Γ. Μαλαγάρη, το τραγούδι των μαχητών του ΔΣΣ για το Μαλαγάρη τραγουδισμένο από την Κική Κονταξή όπως το διέσωσε η μνήμη της μητέρας της και ο σύντομος χαιρετισμός της Κούλας Καραμηνά-Πόθου προέδρου του Παραρτήματος Σάμου ΠΕΑΕΑ-ΔΣΕ η οποία κατέθεσε και στεφάνι στον πίνακα με τα ονόματα των νεκρών μαχητών του ΔΣΣ.

Στη συνέχεια οι μουσικοί Νανά Νικολάου, Σταύρος Κουτράκης, Μάριος Βαλωμένοςκαι Νίκος Καρβούνης έπαιξαν και τραγούδησαν τραγούδια της ΕΑΜικής Αντίστασης και των λαϊκών αγώνων, συνοδεύοντας το λαϊκό γλέντι που ακολούθησε κάτω από τον φιλόξενο γιγάντιο πλάτανο που χάρισε τη δροσιά του στους συγκεντρωμένους. Στην εκδήλωση σημαντική και συγκινητική ήταν η συνεισφορά εκτός των μελών και φίλων του ΚΚΕ, πολλών κατοίκων του χωριού που απογείωσαν πραγματικά την έννοια της φιλοξενίας στο πανέμορφο και κυριολεκτικά Πάνδροσο χωριό τους.

* Σύντομο Βιογραφικό του Γιάννη Μαλαγάρη όπως διαβάστηκε στην εκδήλωση

Ο Γιάννης Μαλαγάρης γεννήθηκε το 1908 στους πάνω Αρβανίτες, σημερινό Πάνδροσο. Ήταν το πρώτο από τα 4 παιδιά του Αντώνη Μαλαγάρη και της Τερψιχόρης Χατζηδημητρίου. Αποφοίτησε το1924 από το Πυθαγόρειο Γυμνάσιο Σάμου και την ίδια χρονιά μπαίνει στη Σχολή Ευελπίδων απ’ όπου αποφοίτησε ως ανθυπολοχαγός Πυροβολικού το 1927. Στη συνέχεια φοίτησε στην Στρατιωτική Αεροπορική Σχολή και πήρε πτυχίο επίκουρου αεροπόρου. Το 1935 μαζί με άλλους αντιβασιλικούς αξιωματικούς, κατόπιν προτροπής του Βενιζέλου, οργανώνουν κίνημα αντιδρώντας στις αποστρατεύσεις βενιζελικών αξιωματικών και στην επαναφορά του Βασιλιά. Το κίνημα απέτυχε και οι πρωτεργάτες οδηγούνται στο Στρατοδικείο. Ο Γ. Μαλαγάρης καθαιρείται και καταδικάζεται σε ισόβια.

Με την κήρυξη του πολέμου κατατάσσεται ως έφεδρος αξιωματικός και πολεμά στην Αλβανία. Με την κατάρρευση του Μετώπου και την Ιταλογερμανική Κατοχή, το 1943 φεύγει στη Μέση Ανατολή όπου κατατάσσεται στον ελληνικό στρατό. Παίρνει μέρος στην Αντιφασιστική Στρατιωτική Οργάνωση, την ηρωϊκή ΑΣΟ και συνεργάζεται με τον πολιτικό καθοδηγητή της Γιάννη Σαλλά. Συλλαμβάνεται και παραπέμπεται ως πρωταίτιος του αγώνα για να μην γίνουν τα στρατευμένα παιδιά πραιτωριανοί της μεταπολεμικής Βασιλοφασιστικής διακυβέρνησης που προετοίμαζαν οι Άγγλοι με τους αστούς πολιτικούς και στρατιωτικούς ηγέτες. Δικάζεται και καταδικάζεται με άλλους αξιωματικούς και οπλίτες σε θάνατο, ποινή που δεν εκτελέστηκε.

Κλείνεται στις φυλακές και τα στρατόπεδα (σύρματα) των Εγγλέζων απ’ όπου αποφυλακίζεται και επιστρέφει στη Σάμο το 1946.

Το 1947 αποδέχεται την πρόταση του Γιάννη Σαλλά να αναλάβει την στρατιωτική ηγεσία του δημιουργούμενου Δημοκρατικού Στρατού. Με απόφαση του Γενικού Αρχηγείου του ΔΣΕ που δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα της Προσωρινής Κυβέρνησης προάγεται σε συνταγματάρχη και ο Γιάννης Σαλλάς σε αντισυνταγματάρχη.

Για δύο χρόνια στάθηκε μπροστάρης και πραγματικός ηγέτης του ΔΣΣ παρά τον σοβαρό τραυματισμό του στη μάχη των Γκιναίων που του αχρήστευσε το αριστερό του χέρι.

Στις 21 Ιούλη 1949 περικυκλωμένος μαζί με το μέλος του Αρχηγείου Κώστα Γρυδάκη και άλλους συναγωνιστές του, δίνει τέλος στη ζωή του για να μην πέσει στα χέρια του στρατού.