Σαν «τη γάτα με το ποντίκι» για ένα αποκλειστικό

Το ρεπορτάζ του Γερμανού δημοσιογράφου Τιμ Ρον, στη Welt Am Sonntag, για τους πρόσφυγες στη Σάμο «αναπαράχθηκε» ευρέως από τα ελληνικά μέσα ενημέρωσης. Δεν συνέβη, όμως, το ίδιο με την επισήμανση που η γερμανική εφημερίδα είχε στην πρώτη σελίδα της την προηγούμενη Κυριακή. «Ο Τιμ Ρον κατά την επιτόπια έρευνά του για την κατάσταση των προσφύγων στη Σάμο προσήχθη από την αστυνομία. Έκανε συνεντεύξεις εκτός του camp. Οι ιθύνοντες ισχυρίστηκαν ότι εισήλθε σε στρατιωτική ζώνη. Του αφαίρεσαν για κάποιο χρονικό διάστημα το κινητό και την κάμερα, αλλά ύστερα από τέσσερις ώρες τον απελευθέρωσαν». 

Η σύντομη διήγηση των περιπετειών του δημοσιογράφου προδιαθέτει αναμφισβήτητα αρνητικά τον αναγνώστη για την Ελλάδα, την οποία οι «Δημοσιογράφοι χωρίς Σύνορα» κατέταξαν στην 88η θέση σε θέματα ελευθερίας του Τύπου.

«Είχα ζητήσει άδεια για να εισέλθω στο camp, αλλά το αίτημά μου απορρίφθηκε», λέει στην «Κ» ο Γερμανός δημοσιογράφος, τον οποίο τον περασμένο Δεκέμβριο το Medium Magazine κατέταξε στους «δέκα κορυφαίους ρεπόρτερ του 2018». «Έκανα, επομένως, συνεντεύξεις και τράβηξα φωτογραφίες από τον εξωτερικό χώρο, όπου ζουν σε σκηνές πολλοί πρόσφυγες», διευκρινίζει ο ίδιος. «Ξαφνικά ένας αστυνομικός ήρθε και ζήτησε επιτακτικά το κινητό μου· δυστυχώς δεν μιλούσε αγγλικά, οπότε δεν κατάλαβα τον ακριβή λόγο». Έπειτα, σύμφωνα με τον ίδιο, έγιναν όλα γρήγορα και χωρίς ιδιαίτερες εξηγήσεις από ελληνικής πλευράς. Ο εξοπλισμός κρατήθηκε από τις Αρχές, και ο ίδιος μεταφέρθηκε σε αστυνομικό τμήμα στο Βαθύ. Περίπου τέσσερις ώρες αργότερα αφέθηκε ελεύθερος. «Οι αστυνομικοί δεν άγγιξαν τα σύνεργά μου και μου φέρθηκαν καλά», σημειώνει ο ίδιος, «ωστόσο, έχασα πολύτιμο χρόνο από τη δουλειά μου, ενώ βρέθηκα σε πολύ δυσάρεστη θέση». Ο Τιμ Ρον έχει καλύψει και στο παρελθόν την προσφυγική κρίση στην Ελλάδα – στη Λέσβο και στη Θεσσαλονίκη. «Δεν είχα ποτέ αντιμετωπίσει ανάλογα προβλήματα».

Στο κρατητήριο

Δύο μήνες νωρίτερα έτερος Ευρωπαίος δημοσιογράφος διανυκτέρευσε στο κρατητήριο της Σάμου, ενώ του απαγγέλθηκαν και κατηγορίες. «Η κατάσταση, εν προκειμένω, εκτροχιάστηκε και από τις δύο πλευρές, καθώς εκείνος εισήλθε στο ΚΥΤ (κέντρο υποδοχής και ταυτοποίησης) παράτυπα, κάτι για το οποίο, μάλιστα, απευθείας “κόμπασε” στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης», σχολιάζει στην «Κ» αυτόπτης μάρτυρας του συμβάντος. «Είναι πάντοτε θέμα προσώπων, ποιος αστυνομικός έχει βάρδια στο φυλάκιο, πώς δουλεύει κάθε ρεπόρτερ, αφού δεν σέβονται όλοι τους κανονισμούς και τους πρωταγωνιστές των ρεπορτάζ τους», προσθέτει η ίδια πηγή. Οι κανόνες, ωστόσο, δεν είναι κοινοί και γνωστοί σε όλους, κάτι που και λόγω των διαφορετικών γλωσσών οδηγεί σε παρανοήσεις. «Άλλοτε δίνεται μια άδεια, αλλά λίγες ώρες πριν από το ρεπορτάζ ανακαλείται, άλλοτε ο δημοσιογράφος υπολογίζει ότι θα μείνει, π.χ. σε ένα camp, ένα 8ωρο, αλλά επιτρέπεται να μείνει μόνον 45 λεπτά».

Ο Γερμανός δημοσιογράφος Τιμ Ρον.

Αξιωματούχοι του υπουργείου Προστασίας του Πολίτη έδωσαν στην «Κ» τις παρακάτω διευκρινίσεις για το συμβάν. «Ο δημοσιογράφος, που δεν είχε άδεια, προσήχθη στο τμήμα για να εξακριβωθεί αν όσα έλεγε ίσχυαν», απαντούν. «Τυπικά ο χώρος εκτός ΚΥΤ δεν είναι στη δικαιοδοσία κάποιας Αρχής, όμως όσοι ζουν εκεί εξυπηρετούνται από υπηρεσίες του ελληνικού Δημοσίου, π.χ. από το συσσίτιο».

Οι δημοσιογράφοι ξένων ΜΜΕ, προτού ξεκινήσουν την ανταπόκριση, απευθύνονται στη Γενική Γραμματεία Ενημέρωσης, η οποία ως «μεσολαβητής» μεταφέρει το αίτημά τους στον εκάστοτε φορέα. Ως προς τη δημοσιογραφική κάλυψη του προσφυγικού, οι εμπλεκόμενοι είναι πολλοί: άλλοι χώροι υπόκεινται στο υπουργείο Μεταναστευτικής Πολιτικής, άλλοι στο υπουργείο Προστασίας του Πολίτη και άλλοι στον Ελληνικό Στρατό. «Η ευθύνη, ωστόσο, της έγκρισης ή μη δεν είναι δική μας», τονίζει η Γενική Γραμματεία. «Εντός του κειμένου της άδειας διευκρινίζεται ρητώς ότι πρέπει να γίνει σεβαστή η ιδιωτικότητα των ανθρώπων που απαθανατίζονται στα πλάνα, από τους οποίους οι δημοσιογράφοι οφείλουν να ζητούν τη συναίνεση». Έλληνες που εργάζονται στο ίδιο πεδίο συχνά στηλιτεύουν τη στάση επαγγελματιών που «αντιδρούν μέσα στα camp με ανάρμοστη συμπεριφορά». Ως εκ τούτου, καλλιεργείται εκατέρωθεν κλίμα καχυποψίας. Προκειμένου να δοθεί το πράσινο φως για κινηματογράφηση σε αρχαιολογικό χώρο από το ΚΑΣ, χρειάζεται ένας μήνας, για χρήση drone η Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας θέλει περί τις δέκα ημέρες, ενώ οι αδειοδοτήσεις από άλλες υπηρεσίες κυμαίνονται στις δέκα με δεκαπέντε ημέρες. «Σπάνια σημειώνονται παρατράγουδα», ισχυρίζεται η γενική γραμματεία.

Οι Ισπανοί

Ωστόσο, τις τελευταίες δύο εβδομάδες έχει μεταβιβαστεί μέσω της ισπανικής πρεσβείας στα υπουργικά γραφεία η έγγραφη διαμαρτυρία πέντε Ισπανών δημοσιογράφων που στα τέλη Φεβρουαρίου μετέβησαν στον Έβρο. «Βιώσαμε καταστάσεις που δεν αναμέναμε σε μια ευρωπαϊκή χώρα», λέει στην «Κ» ο Αντρές Μουρένζα, ανταποκριτής της El Pais στην Κωνσταντινούπολη, ένας εκ των πέντε συντακτών της επιστολής, στην οποία χρησιμοποιείται ιδιαίτερα αιχμηρή γλώσσα. «Όσες ημέρες ήμασταν στην περιοχή μάς παρακολουθούσαν σταθερά τρία αυτοκίνητα», σημειώνει ο κ. Μουρένζα, που έχει υπάρξει και ανταποκριτής της εφημερίδας και στην Ελλάδα επί τρία χρόνια. «Αυτό συνέβαινε όχι μόνον όταν βρισκόμασταν πλησίον της στρατιωτικής ζώνης, αλλά και όταν ήμασταν σε χωριά ή πίναμε το βράδυ μια μπίρα». Επιπλέον, οι Ισπανοί φωτορεπόρτερ ισχυρίζονται ότι η ελληνική πλευρά υπέσκαπτε συστηματικά τη δουλειά τους, εκφοβίζοντας ανθρώπους που είχαν δεσμευθεί να μιλήσουν και οι οποίοι τελευταία στιγμή αποσύρθηκαν.

Οι γνώστες σχολιάζουν ότι η «διακριτική παρακολούθηση» κοντά στα σύνορα αποτελεί άγραφο νόμο σε όλο τον κόσμο, «κάτι που έμπειροι δημοσιογράφοι θα όφειλαν να γνωρίζουν». Ως προς τα υπόλοιπα, αναζητούνται απαντήσεις. «Οι επιφυλάξεις πολλών, ειδικά συνοριοφυλάκων, είναι λογική, γιατί δεν τηρούν όλοι τη δεοντολογία», σημειώνει βετεράνος αστυνομικός, «μέσα στη φρενίτιδα για αποκλειστικό, ξεπερνούν τις κόκκινες γραμμές». Άνθρωποι του Τύπου παραδέχονται ότι αρκετά συχνά τέτοια ρεπορτάζ θυμίζουν το «κυνήγι της γάτας με το ποντίκι». «Εσκεμμένα ή μη προσπαθούν να δυσκολέψουν τη δουλειά μας, ακόμα και των Ελλήνων, φοβούμενοι την κοινή γνώμη, καθώς ειδικά για το προσφυγικό η χώρα μας έχει δεχθεί δριμεία κριτική».

Πηγή: Καθημερινή

Σαν "τη γάτα με το ποντίκι" για ένα αποκλειστικό, της Ιωάννας Φωτιάδη | Kathimerini

Το ρεπορτάζ του Γερμανού δημοσιογράφου Τιμ Ρον, στη Welt Am Sonntag, για τους πρόσφυγες στη Σάμο "αναπαράχθηκε" ευρέως από τα ελληνικά μέσα ενημέρωσης. Δεν συνέβη, όμως, το ίδιο με την επισήμανση που η γερμανική εφημερίδα είχε στην πρώτη σελίδα της την προηγούμενη Κυριακή.