Από το Αρχείο του "Σ.Β". Ο Νίκος Σταυρίδης στη Σάμο - 31 χρόνια από το θάνατο του σαμιώτη καλλιτέχνη

Χαρακτηρίστηκε ως ένα από τα ιερά τέρατα του ελληνικού θεάτρου και κινηματογράφου, που σφράγισε με το χιούμορ του, τις μοναδικές γκριμάτσες του και το ταλέντο του τη θρυλική εποχή του εθνικού μας σινεμά. Με αφορμή την επέτειο του θανάτου του (12.12.1987), ανασύραμε από το Αρχείο του «Σαμιακού Βήματος» δημοσίευμα από την επιστροφή του αγαπημένου καλλιτέχνη στη Σάμο, το 1950.

Η αγάπη του για το Βαθύ, γνωστή. Σε μια από τις τελευταίες του συνεντεύξεις, στο Κρατικό Κανάλι, ο διακεκριμένος καλλιτέχνης, γέννημα θρέμμα της Σάμου, είχε αναφερθεί στα παιδικά του χρόνια στο νησί μας.

"Σαμιώτης είμαι. Είμαι από τη Σάμο. Εκεί γεννήθηκα, εκεί μεγάλωσα, εκεί πήγα στρατιώτης. 4μηνίτης, καθώς ήμουν ο δευτερότοκος γιος πολύτεκνου. Στο γυμνάσιο ήμουν καλός μαθητής, ιδίως στα προφορικά. Μόνο λιγάκι δεν πήγαινα καλά στα μαθηματικά, αλλά ο μαθηματικός μου έβαζε τη βάση, γιατί στο γυμνάσιο προσέφερα πολλά. Ανέβαζα έργα, παίζαμε έργα και εγώ πρωτοστατούσα. Από τότε είχα το καβουράκι μέσα μου. Και κυλούσαν οι τάξεις στο γυμνάσιο. Έκανα και άλλη δουλειά. Το βράδυ πήγαινα σε έναν κινηματογράφο, το «Ηραίον» και δούλευα μηχανικός. Έχω δουλέψει πολλές μάρκες μηχανών.

Τότε δεν είχαμε μοτέρ και γυρίζαμε με το χέρι. Έπρεπε να έχουμε ρυθμό. Και άμα έπιανε φωτιά η ταινία, είχαμε έναν κουβά με νερό και σφουγγαρόπανο και το ρίχναμε πάνω στη μηχανή για να σβήσει. Ωραία χρόνια. Ήμουν και αθλητής. Πήδαγα άλμα επί κοντώ, 2.10, και έτρεχα. Έκανα και Καραγκιόζη. Είχαμε μια δεκάρα την είσοδο. Πήγαινα και εκκλησία. Ήμουν ψάλτης.Έβγαζα ολόκληρο Εσπερινό. Αυτή είναι η ζωή μου, η παιδική της πατρίδος μου και μετά έφυγα στην Αθήνα, για να δω τι θα κάνω». 

Το 1950, φτασμένος καλλιτέχνης πια, ο Νίκος Σταυρίδης θα επισκεφτεί τη γενέτειρά του. Το «Σαμιακόν Βήμα» στο τεύχος 313/20.05.1950, γράφει:

«Ήταν βαθιά συγκινημένος ο Νίκος Σταυρίδης, όταν ύστερα από 20 χρόνια, ξαναρχόνταν στο αγαπημένο του Βαθύ.

-Τα μάτια μου βούρκωσαν όταν αντίκρισα από το βαπόρι το Βαθύ μας.

Αυτές ήταν οι πρώτες του κουβέντες του διαλεχτού Σαμιώτη καλλιτέχνη του ελαφρύ μουσικού θεάτρου, κ. Νίκου Σταυρίδη, όταν τον πρωτοείδε ειδικός συνεργάτης της εφημερίδας μας.

Το ταξίδι του Νίκου Σταυρίδη στη Σάμο δεν ήταν ταξίδι που μοιάζει με τ’ άλλα. Ήταν απόρροια μιας χρόνιας και βαθιάς νοσταλγίας, ήταν αποτέλεσμα ενός πόθου ασίγαστου και τυραννικού. Και αυτό γιατί ο Νίκος Σταυρίδης παρ’ όλη τη μακρά απουσία του από την πατρίδα έμεινε στο βάθος ο νοσταλγός των ήρεμων και απαλών ημερών του Βαθιού. Και ήρθε εδώ όπου έζησε τα πρώτα του χρόνια, είδε τα παλιά λημέρια του, κουβέντιασε με τους παιδικούς του φίλους, χάρηκε πλατιά  την εγκάρδια ατμόσφαιρα που τον περιέβαλε από την πρώτη στιγμή που πάτησε το πόδι του στο Βαθύ.

Ξεκινώντας από εδώ πριν από 20 χρόνια, για να κατακτήσει την Αθήνα δεν είχε για εφόδια παρά τη βαθιά λαχτάρα για το θέατρο και το μεγάλο κουράγιο στην περιπέτεια. Δύσκολες μέρες στην αρχή, σαμποτάρισμα από τις διάφορες κλίκες, κυνηγητό από τους φτασμένους πια καλλιτέχνες που έβλεπαν με λοξό μάτι την άνοδο του διαλεχτού αυτού παιδιού. Και όμως με την μακριά και αστέρευτη υπομονή του, με τη φλόγα που τον δυνάμωνε και έτρεφε το βαθύτερο εγώ του, ο Νίκος Σταυρίδης πέτυχε να ανέβει κει που βρίσκεται σήμερα, πέτυχε να κατακτήσει μια από τις ψηλότερες κορφές του ελαφρύ μουσικού θεάτρου των Αθηνών, πέτυχε να αποτελέσει σήμερα μονάδα εξαιρετικού δυδαμισμού στον τομέα του. Και τιμάει σήμερα τη Σάμο σε ολόκληρο το πανελλήνιο.

Οι παλιοί φίλοι του τον ξανάδαν με αληθινή συγκίνηση ανάμεσα τους και χάρηκαν το πλούσιο και αστέρευτο κέφι του. Κι ακόμα χάρηκαν τον άνθρωπο. Γιατί ο Νίκος Σταυρίδης που δεν είναι πλούσιος σε ταλέντο μόνο, είναι ανεξάντλητος σε καλοσύνη και ανθρωπιά. Όσοι τις ημέρες εκείνες τον έζησαν από κοντά, θα συμφωνήσουν μαζί μου.

Ο Σύλλογος Φίλων Πόλεως, που είχε την ευγενική πρωτοβουλία να τον δεξιωθεί  στα γραφείο του, έδειξε, με την αυθόρμητη και συγκινητική αυτή δεξίωση, πόσο βαθιά αισθάνεται το Βαθύ τις καλλιτεχνικές επιτυχίες του Σταυρίδη και πόσο χαίρει για την άνοδο του διαλεχτού αυτού συμπολίτη μας.

Μα διαβάστε πόσο ωραία και πόσο συγκινητικά υπήρξαν τα λίγα λόγια, που του απηύθυνε ο πρόεδρος του συλλόγου, κ. Κιράνης στη δεξίωση.

‘’Φίλε κ. Σταυρίδη,

Ο Σύλλογος που διερμηνεύει τα αισθήματα του πνευματικού και καλλιτεχνικού κόσμου της κοινωνίας μας, είναι ευτυχής που του δίδεται η ευκαιρία να σε δεξιωθεί απόψε στην απλή και απέριττη, μα και πολύ εγκάρδια αυτή συγκέντρωσή του, σαν έναν επίλεκτο καλλιτέχνη, που τιμά το σαμιακό όνομα και να σου ευχηθεί «Καλώς ήρθες» στην ωραία μας πατρίδα, στο αγαπημένο σου Βαθάκι. 

Συνάμα ο σύλλογός μας είναι και υπερήφανος για εσένα. Γιατί σε θεωρεί δικό του και σαν από μέσα του προερχόμενο.
Ο σύλλογός μας ιδρυμένος πάνω από τα ερείπια του πολέμου και της Κατοχής, μαζί με άλλα, και για την πνευματική και καλλιτεχνική ανόρθωση του τόπου, συνεχιστής των ωραίων και καλλιτεχνικών του παραδόσεων, κατήρτισε το Καλλιτεχνικό του Συγκρότημα με βάση τα παλιά μέλη του Φιλοτεχνικού Ομίλου και του Μουσικού Συλλόγου, ενωμένα πια σε μια κοινή ενιαία προσπάθεια. Ένα από αυτά τα μέλη τα παλιά υπήρξες και συ. Από κει έκαμες την καλλιτεχνική σου απαρχή. Γι’ αυτό σε θεωρούμε δικό μας...

Ξεκίνησες πριν από 20 περίπου χρόνια, μικρός, με στενά τα περιθώρια της υλικής επάρκειας, μα με διάπλατα τα περιθώρια και τα φτερά της ψυχικής και καλλιτεχνικής σου ορμής, για να ακολουθήσεις το δρόμο, που μια καλή Μοίρα σου είχε χαράξει για την κατάκτηση της επιτυχίας και των ονείρων σου. Όχι δίχως κόπους, όχι δίχως πικρίες, όχι δίχως θυσίες, όχι δίχως απογοητεύσεις. Για να εξελιχτείς και να πάρεις πια αυτή την ξέχωρη θέση που κατέχεις στο Μουσικό Θέατρο, απ’ όπου σκορπίζεις πλούσιο γέλιο και τη χαρά τριγύρω στη σκυθρωπή ζωή των δίσεκτων καιρών. Είναι μεγάλος και ευεργετικός ο ρόλος της Τέχνης του γέλιου και της χαράς, που σκορπίζει την αισιοδοξία και γλυκαίνει τη ζωή. Και οι τεχνίτες του κόσμου αυτού είναι οι αγαπημένοι μας. Ένας και από αυτούς είσαι και εσύ. Διαλεχτός μέσα στους διαλεχτούς. Χαρά μας και περηφάνια μας να σε παρακολουθούμε από μακριά. Χαρά μας και περηφάνια μας να σ’ έχουμε σήμερα κοντά μας.

Θαυμάζουμε τον Καλλιτέχνη εκείνον, που μόνος, αβοήθητος, ξεκινά και με αγώνες με θυσίες και πόνους ανεβαίνει και όλο ανεβαίνει προς την κορυφή. Με μόνη βοήθεια την ψυχική του ορμή, το πάθος του για την Τέχνη, για τη δημιουργία. Τον αυτοδημιούργητο, λοιπόν, καλλιτέχνη δεξιούμεθα απόψε. Τον σάμιο καλλιτέχνη που με την έντονη πατριδολατρεία ξεπερνά τα όρια της ξενιτιάς και με ορμή και με συγκίνηση ξαναγυρίζει πάντα τη σκέψη εδώ στον ωραίο μας τόπο που έκαμε τους πρώτους του φτερουγισμούς....''.

Ήταν πολύ συγκινημένος ο καλλιτέχνης μας όταν άκουγε την παραπάνω προσφώνηση. Και όταν επιχείρησε να ευχαριστήσει εκείνους που τον δεξιώθηκαν, δεν μπόρεσε να κρατήσει το δάκρυ που τρεμούλιαζε στα μάτια του.

Με τη δεξίωση του Σ.Φ.Π και με το γεύμα που παρατέθηκε την παραμονή της αναχώρησης του από τους φίλους του, έκλεισε μια εβδομάδα παραμονής στη Σάμο».


Να σημειωθεί πως ο Νίκος Σταυρίδης πέθανε σε ηλικία 77 ετών, στη γενέτειρά του τη Σάμο, στις 12 Δεκεμβρίου του 1987.