Η πρώτη Σεπτεμβρίου είναι παράλληλα η αρχή του εκκλησιαστικού χρόνου αλλά και ο νέος αγροτικός χρόνος, δηλαδή αρχή της καλλιεργητικής περιόδου που αρχίζουν οι σπορές των καρπών της γης μαζί με τα πρωτοβρόχια. Με τα πρωτοβρόχια αρχίζει και η συγκέντρωση νερού από τη μάνα γη, αυτής που τροφοδοτεί τον υδροφόρο ορίζοντα και της υπόγειες δεξαμενές -σπήλαια- που μας το εκβάλλει από τις πηγές, ή το αντλούμε από τα σωθικά της σήμερα μέσω γεωτρήσεων, παλαιότερα από τα πετρόχτιστα πηγάδια.
Γι’ αυτό θα πρέπει να καλοδεχόμαστε και τον Σεπτέμβριο που τόσα πολλά καλά αρχίζουν, ιδίως του θέματος του νερού που επιβάλλεται να κάνουμε σωστή διαχείριση του θεϊκού αυτού δώρου στο οποίο οφείλουμε την ύπαρξή μας, αλλά παράλληλα και την ευδαιμονία μας.
Η χρονιά που πέρασε ήταν μία χρόνια ήπιων βροχομετρικών φαινομένων. Το συνολικό ύψος βροχής που έπεσε στο βόρειο τμήμα του νησιού μας και συγκεκριμένα στο Κοκκάρι που έχω και παρακολουθώ το βροχόμετρο καθημερινώς, έφτασε το συνολικό ύψος 1.021 χιλιοστά.
Ας δούμε όμως αναλυτικά τις βροχοπτώσεις κατά μήνα του τελευταίου χρόνου 2023 -2024 στον πίνακα των τελευταίων 42 χρόνων, κάνοντας σύγκριση με τα άλλα χρόνια για να μη μας πιάνει θλίψη και απογοήτευση.
Ο Σεπτέμβριος συνέχισε να παρουσιάζει ένα πολυετή επαναλαμβανόμενο άβροχο μήνα. Πέρασε με μηδέν βροχόπτωση. Εδώ θα μου επιτρέψετε να κάνω μία στάση για να υπενθυμίσω στους αμπελοκαλλιεργητές ότι το 1996 το Σεπτέμβριο έπεσαν 120 χιλιοστά νερού και την επόμενη χρονιά είχαμε μία πανσαμιακή αύξηση παραγωγής σταφυλιών 30 %. Η εξήγηση; «Απλά τα ᾽φερε η χρονιά».
Ο Οκτώβριος με τα 30 χιλιοστά νερού, μία ελπίδα ζωής στην αφυδατωμένη και μαραμένη Σαμιακή χλωρίδα έφερε τα φύλλα στο ίσο τους, όμως ήταν αργά για να δυναμώσει τους διψασμένους αμπελώνες.
Ο Νοέμβριος με τα ήπια 246 χιλιοστά νερού ήταν ένας μήνας άριστος μια που τα νερά όλα απορροφήθηκαν και τα ρέματα δεν έτρεξαν. Όμως είχε αρχίσει στα μέσα του μήνα η απογοήτευση, δεδομένο ότι οι γεωτρήσεις στην περιοχή της Νεροτριβιάς των Μύλων στέρεψαν, όπως και η μία του Κοκκαρίου και η στάθμη του υπόγειου ταμιευτήρα είχε κατέβει 27 μέτρα από την έξοδο της πηγής της Μάνας που βρίσκεται σε υψόμετρο 50 από την θάλασσα και με την βροχόπτωση του Νοεμβρίου άρχισε η ελπιδοφόρος άνοδος.
Ο Δεκέμβριος και αυτός ικανοποιητικός με τα 251χιλιοστά. Το σαρανταήμερο που αρχίζει από τις 15 Νοεμβρίου και φτάνει μέχρι τα Χριστούγεννα μας θύμισε παλιές εποχές που οι βροχές δεν σταματούσαν, όπως λένε, αλλά όμως δεν έχουμε συγκεκριμένα στοιχεία για να ξέρουμε τις βροχές που έπεφταν.
Ο Γενάρης και αυτός ικανοποιητικός με τα 299 χιλιοστά και με τον ήπιο τρόπο της βροχής.
Ο Φλεβάρης μήνας, ο άλλοτε και αυτός των βροχοπτώσεων δε μας έφερε τα αναγκαιούμενα νερά και με τα 65 χιλιοστά που έπεσαν, μπορούμε να τον κατατάξουμε στους πτωχούς μήνες. Παράλληλα στο μήνα αυτό και γενικώς τον χειμώνα αυτό, δεν είδαμε τις συνηθισμένες χιονοπτώσεις. Ήλπιζα ότι θα συνέχιζε και ο Φλεβάρης στον ίδιο ρυθμό βροχοπτώσεων όπως τους τρεις προηγούμενους μήνες και με αυτό το ρυθμό θα γέμιζαν οι υπόγειες δεξαμενές. Δυστυχώς όμως το επιθυμητό δεν επήλθε.
Ο Μάρτιος με τα 90 χιλιοστά ικανοποιητικός, ως αναφορά για την γεωργία μονοετών και πολυετών φυτών, όχι όμως για την τροφοδοσία νερού για τις πηγές.
Ο Απρίλιος έκλεισε την περίοδο των βροχοπτώσεων με 40 χιλιοστά νερό και μετά όλους τους υπόλοιπους μήνες μέχρι και τον Αύγουστο δεν είχαμε καθόλου βροχόπτωση.
Και ενώ αυτές ήταν οι βροχοπτώσεις στο βόρειο τμήμα του νησιού στον Κοκκάρι, στο νότιο τμήμα που βρίσκεται η μετεωρολογική υπηρεσία στο αεροδρόμιο, είχαμε όπως με πληροφόρησε ο διευθυντής και φίλος Κίμων Μιχαλάκης συνολικά αυτούς τους μήνες 656 χιλιοστά, κάτι που δικαιολογεί γιατί δεν ακολούθησε το ρυθμό γέμισμα των υπόγειων δεξαμενών των πηγών που ήλπιζα. Και φέτος παρουσιάστηκε η διαφορά βροχοπτώσεων που παρατηρείται όλα αυτά τα χρόνια των 20% έως 40% μεταξύ βορείου και νοτίου τμήματος του νησιού.
Παρατηρήθηκε φέτος να αρχίσουν νωρίς τα μελτέμια, από το Μάιο, και συνέχισαν μέχρι το τέλος Αυγούστου. Είχαμε δε την εποχή αυτή, εκείνη την παρατεταμένη περίοδο με τις υψηλές θερμοκρασίες, κάτι χαρακτηριστικό όπως λένε οι ειδικοί επιστήμονες, ότι είναι ένα από τα σημάδια της κλιματικής αλλαγής, που έκανε ανθρώπους, φυτά, καρπούς και ζώα να υποφέρουν.
Αλήθεια, τα ανωτέρω δεδομένα ήταν μιας χρονιάς ανομβρίας; Με τα 1.021 χιλιοστά και σε περιορισμένο χρονικό διάστημα, δεν μπορούμε να το πούμε, γιατί είχαμε παλαιότερα χρονιές με περιόδους μικρότερων αριθμών βροχοπτώσεων. Δεχόμαστε όμως ότι συμπεριλαμβανόμαστε στο γενικό όρο κλιματική κρίση εάν συμπεριληφθούν: α) τα επαναλαμβανόμενα άβροχα μεγάλα διαστήματα φθινοπώρου και ανοίξεως και β) την εκτεταμένη καλοκαιρινή περίοδο με θερμοκρασίες που όλο και ανεβαίνουν. Είναι φαινόμενα που υπάγονται σε παγκόσμια προβλήματα που λύνονται με πολιτικές αποφάσεις αυτών που κυβερνούν τον κόσμο, βεβαίως με εισήγηση των επαϊόντων επιστημόνων.
 |
| Ο γεωπόνος Γιακούμης Ι. Αμυρσώνης |
Ας δούμε όμως και σε τι σημείο βρίσκεται ο υπόγειος αυτός ταμιευτήρας από τις περσινές βροχοπτώσεις και την συνεχή άντληση του νερού μέσω γεωτρήσεων. Σήμερα, 30 Σεπτεμβρίου 2024, βρίσκεται στα 16 μ. κάτω από την επιφάνεια εξόδου του νερού στην πηγή της, όταν στην ίδια ημερομηνία του περασμένου έτους 2023 ήμασταν στα 24 μ. Υπενθυμίζω ότι τέλος Νοεμβρίου είχε κατέβει στα 27 μ., το μέγιστο βάθος που έχει φτάσει όλα αυτά τα χρόνια. Με τις φετινές βροχοπτώσεις των 1.021 χιλιοστών ανέβηκε η στάθμη στα 26 από τα 27 μ. και ήθελε μόνο 1 μ. για να αναβλύζει η περιοχή της Μάνας.
Αν με ρωτήσετε εάν είμαι ευχαριστημένος θα σας πω όχι, γιατί δεν ξέρουμε τί βροχόπτωση θα έχουμε αυτή τη νέα χρονιά. Είναι λυπηρό ότι παρόλες τις επί δεκαετίες ενημερώσεις και εκκλήσεις, η πολιτεία (Περιφέρεια και Δήμος) δεν μεριμνά να αξιοποιήσει τα νερά των πηγών του Ιμβράσου, να προορισθούν, να τροφοδοτήσουν το αρδευτικό δίκτυο του κάμπου της Χώρας και το νερό της υπόγειας δεξαμενής Μάνας-Νεροτριβιάς να χρησιμοποιηθεί αποκλειστικά για ύδρευση, που είναι αρίστης ποιότητας με αγωγιμότητα 330° έναντι των 1.100° που κυκλοφορεί στο δίκτυο ύδρευση της πρωτεύουσας, επειδή στις γεωτρήσεις του Βαθιού έχει διεισδύσει μέρος της θάλασσας.
Και εδώ κλείνω το ενημερωτικό αυτό άρθρο ευχόμενος η νέα περίοδος βροχοπτώσεων να είναι με πολλές και ήπιες βροχές, για να ικανοποιήσει όλες τις ανάγκες μας. Όμως ας μην ξεχνάμε ότι πρέπει να επέλθει και αυτή η αναμενόμενη καλή διαχείριση των υδάτων προς όφελος και ευδαιμονία όλων αυτών που κατοικούν και παραθερίζουν στο ευλογημένο αυτό νησί.
Κοκκάρι Σάμου
1 Οκτωβρίου 2024
Γιακουμής Ι. Αμυρσώνης
Γεωπόνος
Από την έντυπη έκδοση του «Σαμιακού Βήματος»
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου