Σεισμός της Σάμου - 4 ολόκληρα χρόνια μετά, με την ανασυγκρότηση του τόπου μας στα χαρτιά και στα λόγια - Γράφει ο Μανώλης Νικ. Κάρλας

Ο ιατρός, πρώην νομάρχης Σάμου, Μανώλης Νικ. Κάρλας, γράφει με αφορμή τα 4 χρόνια που έχουν περάσει από τον σεισμό της 30ής Οκτωβρίου 2020. «4 ολόκληρα χρόνια μετά, με την ανασυγκρότηση του τόπου μας στα χαρτιά και στα λόγια. Με την Κλαίρη και τον Άρη στο μυαλό και στην καρδιά μας».

  

Με ομόφωνες αποφάσεις του, αμέσως μετά τον φονικό και καταστροφικό σεισμό της 30ής Οκτώβρη 2020, το Περιφερειακό Συμβούλιο Βορείου Αιγαίου ζητούσε από την Κυβέρνηση, εκτός των άλλων και την εκπόνηση ειδικού και κοστολογημένου σχεδίου ανασυγκρότησης, το λεγόμενο master plan της μετά τον σεισμό Σάμου.

Μετά από πολυετείς επίμονες και πεισματικές κοινωνικές και πολιτικές πιέσεις η Κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας αναγκάστηκε να κάμει το πρώτο βήμα.

Έτσι τον Δεκέμβριο του 2023 ,δηλαδή τρία ολόκληρα χρόνια μετά, το Οικονομικό Επιμελητήριο Ελλάδος (ΟΕΕ) παρέδωσε στον υφυπουργό παρά τω Πρωθυπουργώ
κ. Τριαντόπουλο μελέτη που εκπόνησε ομάδα του Πανεπιστημίου Αιγαίου με τίτλο «Σάμος 2030-Ανασυγκρότηση και Βιώσιμη ανάπτυξη» στα πλαίσια ενός μνημονίου συνεργασίας μεταξύ του Υπουργείου Οικονομικών(απόφαση ΑΠ 80152 ΕΞ2023 της 24-5-23) και του ΟΕΕ για τη σεισμόπληκτη Σάμο. 

Οι μελετητές, αξιοποιώντας τα ευρήματα της SWOT ανάλυσης, προτείνουν μια συνολική στρατηγική για την βιώσιμη ανάπτυξη του νησιού μέσω τεκμηριωμένων προτάσεων, που ομαδοποιούνται στις παρακάτω κατηγορίες:

1). Ανάδειξη και προβολή του Πολιτισμού

2). Μεταφορικές και Περιβαλλοντικές υποδομές

3). Ενίσχυση του παραγωγικού συστήματος

4). Υποδομές. Τοπικές και υπερτοπικές μετακινήσεις

5). Ανθρώπινο δυναμικό και κοινωνική συνοχή

6). Υγεία

7). Εκπαίδευση.

Την επιστημονική αυτή μελέτη οι αρμόδιοι κυβερνητικοί παράγοντες την κράτησαν στα συρτάρια τους ένα εξάμηνο περίπου για… ζύμωση.

Και στη συνέχεια την παρουσίασαν ως μάννα εξ ουρανού στις 5 Ιουνίου 2024 στο Επιμελητήριο της Σάμου, παραμονές των ευρωεκλογών, ο υφυπουργός κ. Χρήστος Τριαντόπουλος και ο ρέκτης καθηγητής Καρδιολογίας και βουλευτής του Νομού μας κ. Χριστόδουλος Στεφανάδης ξεκινώντας επ’ αυτής διαβούλευση με τους πολίτες και τους παραγωγικούς φορείς του τόπου…

Παρουσιάζοντας τη μελέτη ο κ.Τριαντόπουλος, επεσήμανε ότι «το κυβερνητικό σχέδιο για τη Σάμο μετά το σεισμό συνεχίζεται με δράσεις και έργο και στους δυο πυλώνες του.

Ο πρώτος πυλώνας, το σχέδιο στήριξης και αποκατάστασης», είπε, «προχωρά χωρίς να μειώνονται οι ρυθμοί. Ένα σχέδιο με δημοσιονομική επίπτωση που ξεπερνά τα 140 εκατ. ευρώ και συνεχίζεται με έμφαση στο σκέλος της κτιριακής αποκατάστασης και της στεγαστικής συνδρομής. Εντοπίζοντας μια σειρά από ζητήματα, προχωράμε σε υπηρεσιακές παρεμβάσεις και κινήσεις που θα διαμορφώσουν τις συνθήκες για να επιτευχθεί το αποτέλεσμα που θέλουμε όλοι. Δημιουργείται εκ νέου γραφείο της ΓΔΑΕΦΚ στη Σάμο, με βραχίονες στους δυο δήμους, ενώ ορίζεται εβδομαδιαία συνάντηση της αρμόδιας υπηρεσίας με τους ιδιώτες μηχανικούς του ΤΕΕ που επιμελούνται και υποβάλλουν τους φακέλους αποκατάστασης στην αρμόδια υπηρεσία. Παράλληλα, θα προχωρήσει επιπλέον έκτακτη χρηματοδότηση προς τους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης για να ολοκληρωθούν παρεμβάσεις αποκατάστασης σχολικών κτιρίων, λιμενικών υποδομών και δρόμων, σε συνέχεια μιας σειράς παρεμβάσεων που, ήδη, ολοκληρώθηκαν όπως το λιμάνι στο Βαθύ, ο δρόμος στα Αυλάκια, το λιμάνι στο Κοκκάρι, το λιμανάκι στο Πυθαγόρειο και αλλού.

Επίσης, το έργο προχωρά και ως προς το δεύτερο πυλώνα, αυτόν του σχεδίου ανασυγκρότησης και ανάπτυξης.

Σε αυτό το πλαίσιο», είπε, «είχαμε την ευκαιρία να παρουσιάσουμε τη μελέτη του Οικονομικού Επιμελητηρίου Ελλάδος και να την εντάξουμε σε μια διαδικασία διαβούλευσης με τους παραγωγικούς φορείς του νησιού, δρομολογώντας μια σειρά από επόμενες κινήσεις σε ένα πλαίσιο στενής συνεργασίας με όλους».

Δόθηκε λοιπόν στις 5 Ιουνίου 2024 το εναρκτήριο λάκτισμα της διαβούλευσης για τη μελέτη με θέμα «Σάμος 2030. Ανασυγκρότηση και Βιώσιμη Ανάπτυξη» και αναλήφθηκαν εκ νέου πολλές και σοβαρές κυβερνητικές δεσμεύσεις για το σεισμόπληκτο νησί μας.

ΑΠΟ ΤΟΤΕ ΜΕΧΡΙ ΣΗΜΕΡΑ, ΣΧΕΔΟΝ ΤΙΠΟΤΕ ΑΠΟ ΟΛΑ ΑΥΤΑ ΔΕΝ ΠΡΟΧΩΡΗΣΕ...

Οι μεγαλόσχημες δεσμεύσεις αποδείχτηκαν έπεα πτερόεντα και κούφιες υποσχέσεις, με τους αριθμούς, ως συνήθως, να ευημερούν και με τα προβλήματα να παραμένουν άθικτα, άλυτα και συνεχώς διογκούμενα..

Και βέβαια οι διαδικασίες των αδειοδοτήσεων εξακολουθούν να βραδυπορούν, τα επιδόματα ενοικίου και οι κάθε είδους εκταμιεύσεις στεγαστικής συνδρομής καθυστερούν προκλητικά και αδικαιολόγητα, οι τιμές των υλικών αποκατάστασης επιμένουν ιδιαίτερα υψηλές συγκριτικά με αυτές που αναγνωρίζει το κράτος, η γραφειοκρατία καλά κρατεί και η απερήμωση της Δημόσιας Διοίκησης επισφραγίζει το χάος.

Και, ως μη όφειλε, καμμιά αναφορά στη νησιωτικότητα και στην αξιοποίηση της ως μοχλού στήριξης της σεισμόπληκτης Σάμου τόσο από την Ελληνική Πολιτεία όσο και από την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Φυσικό επακόλουθο σεισμόπληκτα σπίτια και επιχειρήσεις που επλήγησαν και έχουν αναγκαστικά εγκαταλειφθεί, πολλά δημόσια κτίρια (Σχολεία -Πανεπιστήμιο κ.λπ.), δομές δημοσίου συμφέροντος, εκκλησίες και μνημεία όλων των ιστορικών περιόδων που παρουσιάζουν εκτεταμένες ζημιές, αφ’ ενός να εγκυμονούν σοβαρούς κινδύνους τόσο και κυρίως για την σωματική ακεραιότητα των πολιτών όσο και για το δομικό τους μέλλον και αφ’ ετέρου να δημιουργούν καθημερινά σοβαρά προβλήματα στην ατομική και δημόσια ζωή και ιδίως στη οικονομία του τόπου...

Μανώλης Νικ. Κάρλας

Έτσι ένα μεγάλο μέρος της εκπαιδευτικής Κοινότητας όλων των βαθμίδων εξακολουθεί να στεγάζεται σε containers, σπίτια και περιουσίες στα χωριά και στις πόλεις μας βρίσκονται σε πλήρη αχρησία με τους ιδιοκτήτες τους πρόσφυγες σε απόγνωση και οι τόποι λατρείας θλιβερά ερείπια, έρμαια της φθοράς του χρόνου και της εγκατάλειψης.

Επί πλέον οι παραδοσιακοί οικισμοί του Άνω Βαθέος, του Κοκκαρίου καθώς και της Ρίβας και του Παλαιού Καρλοβάσου, ανεκτίμητοι θησαυροί της λαϊκής και παραδοσιακής νησιώτικης αρχιτεκτονικής, που ο Εγκέλαδος πλήγωσε με εξαιρετικά βάναυσο μένος, απαιτούν, χωρίς, δυστυχώς, μέχρι τώρα καμμιά κρατική ανταπόκριση, ιδιαίτερες και επείγουσες μελέτες διάσωσης, προστασίας, ανάδειξης και αξιοποίησης τους πριν παραδοθούν ολοκληρωτικά στην απαξίωση, στην αλλοτρίωση και στον αφανισμό τους,

Όσον αφορά το σχέδιο ανασυγκρότησης(master plan) της σεισμόπληκτης Σάμου που επίσης με αποκλειστική ευθύνη της Κυβέρνησης καθυστερεί είναι άκρως απαραίτητη και εξαιρετικώς επείγουσα η διαβούλευση στην κοινωνία και στους Φορείς, η ανάδειξη προτεραιοτήτων, η ιεράρχηση δράσεων καθώς επίσης και η κοστολογημένη διεκδίκηση ένταξης τους σε συγκεκριμένα προγράμματα υλοποίησης με σαφές χρονοδιάγραμμα όπως έγινε για τη προγραμματική αντιμετώπιση των συνεπειών των φυσικών καταστροφών σε Βόρεια Εύβοια, Έβρο και Θεσσαλία.

Τέσσερα ολόκληρα χρόνια μετά το φονικό και καταστροφικό σεισμό και η Σάμος μετράει ακόμα τις πληγές της και ψάχνει το δρόμο της, με την τοπική Κοινωνία, στη μεγάλη της πλειοψηφία, δυστυχώς, ιδιωτεύουσα και με την Κυβέρνηση απρόθυμη, ανάλγητη και εκκωφαντικά απούσα.

Μπροστά σ’ αυτήν την αδιέξοδη κατάσταση είναι καιρός να αντιδράσουμε ομόθυμα, ενωτικά, μαχητικά, συντεταγμένα και αλληλέγγυα με κινητήρια δύναμη τα δικαιώματα μας, τα πατρογονικά μας θέσμια και τα όνειρα μας για μια καλύτερη ζωή.

Μανώλης Νικ. Κάρλας
Γιατρός, πρώην αιρετός Νομάρχης Σάμου (2003-2010)