«Έρπητας Ζωστήρας» - Γράφει ο Χρήστος Καζάζης*

Χρήστος Καζάζης

Ο έρπητας ζωστήρας είναι μια ιογενής λοίμωξη, η οποία προκαλείται από την επανενεργοποίηση του ιού της ανεμευλογιάς, ο οποίος βρίσκεται μέσα στο σώμα σε λανθάνουσα κατάσταση σε άτομα που έχουν νοσήσει κατά την παιδική, συνήθως, ηλικία. Συχνά εμφανίζεται πόνος στο δέρμα, σε συγκεκριμένη περιοχή που ονομάζεται δερμοτόμιο. Στη συνέχεια εμφανίζεται στα όρια του δερμοτομίου βλάβη, η οποία αποτελείται από ομάδες μικρών φυσαλίδων επάνω σε ερυθηματώδη βάση.

Τα συμπτώματα συνήθως υποχωρούν σε 10-15 μέρες. Μπορεί όμως η νόσος να εισέλθει σε χρόνια φάση με εγκατάσταση πόνου, ο οποίος επηρεάζει την ποιότητα ζωής του ασθενούς, απαιτεί συστηματική θεραπεία και δεν είναι εύκολο να αντιμετωπιστεί ριζικά. Σε μερικές περιπτώσεις οι ενοχλήσεις συνεχίζονται δια βίου.

Άτομα άνω των 60 ετών και ασθενείς με κάθε μορφή ανοσοκαταστολής (π.χ. καρκίνο ή αυτοάνοσα νοσήματα) έχουν περισσότερες πιθανότητες να νοσήσουν και μάλιστα πιο βαριά, παρόλο που έχουμε περιστατικά εμφάνισης σε καθόλα υγιή άτομα. Η έγκαιρη διάγνωση και χορήγηση ειδικών αντιικών φαρμάκων αποτελεί κρίσιμη παράμετρο στην αποτροπή εμφάνισης ή συνέχισης του πόνου, αλλά και σοβαρών επιπλοκών, όπως η προσβολή των οφθαλμών, των πνευμόνων και του εγκεφάλου. 

Δυστυχώς σε μερικές περιπτώσεις η νόσος δεν έχει τυπική εμφάνιση με αποτέλεσμα να καθυστερεί η έναρξη της θεραπείας και να αναπτύσσονται επιπλοκές. Είναι συνεπώς πολύ σημαντικό τα αντιικά φάρμακα να χορηγηθούν μέσα σε 72 ώρες από την εμφάνιση του εξανθήματος γι’ αυτό ο ασθενής θα πρέπει να απευθύνεται αμέσως στο γιατρό εάν εμφανίσει πόνο ή κάποιο ύποπτο εξάνθημα. Θα πρέπει επίσης να σημειωθεί ότι η τοπική θεραπεία με κρέμες που περιέχουν αντιικά ΔΕΝ συστήνεται.

Όσο αφορά την αντιμετώπιση της μεθερπητικής νευραλγίας υπάρχου αρκετές φαρμακευτικές επιλογές αλλά και αποτελεσματικές συμπληρωματικές θεραπείες, όπως πχ ο βελονισμός.

Το εμβόλιο αποτελεί ίσως το μόνο μέσο σήμερα για να μειώσουμε την πιθανότητα βαριάς νόσησης σε άτομα υψηλού κινδύνου. Υπάρχουν δύο είδη εμβολίων. Το εμβόλιο από ζώντα εξασθενημένο ιο (ZVL) και το ανασυνδυασμένο εμβόλιο (RZV). Στην Ελλάδα το ZVL εμβόλιο χορηγείται δωρεάν από το σύστημα υγείας σε ανθρώπους από 60 έως 75 ετών, παρόλο που υπάρχει σύσταση από την Επιτροπή Εμβολιασμών του Υπουργείου Υγείας για έναρξη σε ενήλικες άνω των 50 ετών. Ο εμβολιασμός με ZVL αντενδείκνυται σε περιπτώσεις σοβαρής αλλεργίας σε κάποιο από τα συστατικά του εμβολίου καθώς και σε περιπτώσεις βαριάς ανοσοκαταστολής όπως πχ σε λευχαιμία, γενικευμένο καρκίνο, σοβαρές ανοσοανεπάρκειες ή σε άτομα που λαμβάνουν ανοσοκατασταλτική θεραπεία. Οι ασθενείς αυτοί μπορούν, υπό προϋποθέσεις, να εμβολιαστούν μόνο με το εμβόλιο RZV.

Αναμφισβήτητα η νόσος αποτελεί ένα σοβαρό ζήτημα δημόσιας υγείας, το οποίο επηρεάζει την ποιότητα ζωής αλλά και την επιβίωση σε κάποιες ομάδες ασθενών υψηλού κινδύνου. Η έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία σε συνδυασμό με τον εμβολιασμό αποτελούν και εδώ τα πιο αποτελεσματικά όπλα στον περιορισμό της εμφάνισης επιπλοκών και στη βελτίωση της ζωής των νοσούντων.

*Ειδικός Παθολόγος με Εξειδίκευση στο Σακχαρώδη Διαβήτη - Βελονιστής

Πηγές:

www.medscape.com
https://www.cdc.gov/vaccines/pubs/pinkbook/varicella.html#vzv.
Tang J, Zhang Y, Liu C, Zeng A, Song L. Therapeutic Strategies for Postherpetic Neuralgia: Mechanisms, Treatments, and Perspectives. Curr Pain Headache Rep. 2023 Sep;27(9):307-319.
https://www.moh.gov.gr/articles/health/dieythynsh-dhmosias-ygieinhs/emboliasmoi/alles-systaseis-ths-ethnikhs-epitrophs-emboliasmwn/11645-skeptiko-ths-ethnikhs-epitrophs-emboliasmwn-sxetika-me-ton-emboliasmo-gia-ton-erphta-zwsthra-ioylios-2023

Από την έντυπη έκδοση του «Σαμιακού Βήματος»