«Απλά μαθήματα καινοτομίας στο Βόρειο Αιγαίο» - Γράφει ο Μανώλης Κάρλας

Καινοτομία είναι η εφαρμοσμένη χρήση της γνώσης με σκοπό την παραγωγή ή την παροχή νέων ή βελτιωμένων προϊόντων ή υπηρεσιών ή διαδικασιών που βρίσκουν άμεση παραγωγική ή χρηστική και εμπορική εφαρμογή.

Άρα η καινοτομία συνίσταται στην αφομοίωση και στην εμπορική εκμετάλλευση των νέων τεχνολογικών και άλλων επιτευγμάτων και ιδεών.

Από τα ανωτέρω γίνεται σαφές ότι η εφαρμογή μιας καινοτομίας σε έναν οικονομικό οργανισμό είναι δυνατόν να αφορά οποιαδήποτε διαδικασία από τις επί μέρους φάσεις της επιχείρησης όπως την παραγωγή ,τη διάθεση, τη λειτουργία (τεχνολογική και μη τεχνολογική -εμπορίας και οργάνωσης- καινοτομία).

Τα οφέλη που προκύπτουν είναι:

-Μείωση του κόστους παραγωγής και λειτουργίας

-Μείωση του χρόνου εξυπηρέτησης των πολιτών

-Αύξηση της απόδοσης του επενδυμένου κεφαλαίου

-Αύξηση της ανταγωνιστικότητας της επιχείρησης

-Μεγιστοποίηση του κέρδους

-Ελαχιστοποίηση των λαθών

-Οικονομίες κλίμακος

-Συνέργειες

-Αύξηση της φήμης και της πελατείας

-Εξωστρέφεια

-Ορθολογική χρήση των διαθέσιμων πόρων κ.λπ.

Οι στόχοι των δράσεων καινοτομίας σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο είναι δύο:

Α) Οι υπάρχουσες επιχειρήσεις να γίνουν πιο ανταγωνιστικές

Β) Η Περιφέρεια να γίνει περισσότερο ελκυστική για εγκατάσταση επιχειρήσεων (διατήρηση των παλαιών και προσέλκυση νέων) και πληθυσμού (κυρίως ενεργού).

Τα εργαλεία δράσης για την προσέγγιση της καινοτομίας είναι:

1) Η Ψηφιοποίηση

2) Η Πράσινη Οικονομία

3) Η Γαλάζια Οικονομία

4) Η Κυκλική Οικονομία 

Τα εργαλεία αυτά αφενός βοηθούν στην επίτευξη των στόχων που προαναφέρθηκαν και αφετέρου δημιουργούν χώρο για την ανάπτυξη ειδικευμένων επιχειρήσεων που θα κληθούν να υλοποιήσουν αυτήν την μετάβαση.

Οι τομείς προτεραιότητας για την Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου (ΠΒΑ) με βάση τους πόρους της και τα παραγωγικά της χαρακτηριστικά είναι οι εξής:

Α) Αγροδιατροφή, τουρισμός, πολιτισμός και περιβάλλον.

Β) Νησιά ίσων ευκαιριών ως άξονες δράσης που οφείλουν να αντισταθμίσουν τις αρνητικές συνέπειες της νησιωτικότητας.

Ποιο το σχέδιο καινοτομίας της ΠΒΑ;

Δεν αρκεί να προσδιοριστούν οι τομείς προτεραιότητας, χρειάζεται και ένα στρατηγικό σχέδιο για το πώς θα επιτευχθούν οι στόχοι που προαναφέραμε με επιτυχία και αποτελεσματικότητα.

Το σχέδιο με το οποίο πρέπει να κινηθεί η ΠΒΑ είναι ένα και μοναδικό και λέγεται Αιγαιακή Ποιότητα (Aegean Quality).

Μανώλης Νικ. Κάρλας

Αναλυτικά πρέπει να γίνουν τα εξής:

α) Προσπάθεια για παραγωγή ποιοτικών και υψηλής προστιθέμενης αξίας αγαθών και υπηρεσιών που αξιοποιούν τοπικούς φυσικούς, πολιτιστικούς και παραγωγικούς πόρους με τη γνώση που προέρχεται από εκπαιδευμένο ανθρώπινο δυναμικό και καινοτομία σε όλη την αλυσίδα παραγωγής και διακίνησης

β) Προσπάθεια για περιβαλλοντική ποιότητα και για την ενίσχυση της περιβαλλοντικής ανθεκτικότητας

γ) Προσπάθεια για βελτίωση της ποιότητας ζωής των κατοίκων μέσα από την παροχή Υπηρεσιών Δημοσίου Συμφέροντος ενάντια στη μετανάστευση και υπέρ της προσέλκυσης νέων.

Για κάθε έναν από τους αμέσως παραπάνω (α, β και γ) τομείς δράσης πρέπει να εκπονηθεί ειδικό σχέδιο για να αναδειχθούν οι αναγκαίες καινοτομίες που πρέπει να εισαχθούν είτε από επιχειρήσεις και δίκτυα επιχειρήσεων είτε από φορείς του ευρύτερου Δημόσιου Τομέα.

Οι ομάδες μελέτης στα πλαίσια ολοκλήρωσης της Στρατηγικής Έξυπνης Εξειδίκευσης (RIS 3) και προσδιορισμού των βασικών προτεραιοτήτων πρέπει να αφορούν τα εξής θεματικά πεδία:

i)Αγροδιατροφή

ii)Τουρισμός - Πολιτισμός

iii) Περιβάλλον

iv)Νησιά ίσων ευκαιριών 

Σε κάθε από τις ανωτέρω ομάδες πρέπει να υπάρχει ειδική αναφορά στις εξής θεματικές κατηγορίες επενδύσεων ή είδους παρεμβάσεων:

- Ψηφιακός Μετασχηματισμός

- Γαλάζια Ανάπτυξη

- Κυκλική Οικονομία

- Ερευνητικές Υποδομές ( Δημόσιες και Ιδιωτικές).

Σ’ αυτή τη διαδικασία προσδιορισμού και εξειδίκευσης των προτεραιοτήτων « από τα κάτω» πρέπει να συμπεριλαμβάνονται επιχειρήσεις ,Ερευνητικά Κέντρα και Πανεπιστήμια, ο Δημόσιος Τομέας και εκπρόσωποι της Κοινωνίας των Πολιτών που συναποτελούν την τετραπλή έλικα της ανάπτυξης.

Αναλυτικότερα:

Προκειμένου να διαμορφωθούν αξιόμαχες και αποτελεσματικές πολιτικές για το Βόρειο Αιγαίο πρέπει να κληθούν να συμμετέχουν στις ομάδες δουλειάς και μελέτης που προαναφέραμε ενδεικτικά και οι εξής:

-Επιτυχημένοι επιχειρηματίες στους αντίστοιχους κλάδους και το Δημόσιο στην ομάδα «Νησιά ίσων ευκαιριών»

-Σύμβουλοι Επιχειρήσεων των αντίστοιχων Τομέων τόσο Ιδιωτικών Φορέων όσο και του Δημοσίου

-Ερευνητές με έργο στους αντίστοιχους Τομείς

-Στελέχη Φορέων εφαρμογής των αντίστοιχων πολιτικών

-ΜΚΟ σχετικές με τους Φορείς , αν υπάρχουν.

Όλοι πρέπει να προβληματισθούν βάσει των εξής:

Α) Ποιο πρόβλημα του συγκεκριμένου τόπου γίνεται προσπάθεια να επιλυθεί, ποια χαρακτηριστικά έχει αυτός ο τόπος στον οποίο αναφερόμαστε και πώς πρέπει να τον αξιοποιήσουμε

Β) Τι έχει γίνει μέχρι σήμερα στον συγκεκριμένο τόπο, πώς λειτουργεί και με τι χρειάζεται να συμπληρωθεί.

Και βέβαια ο σχεδιασμός πρέπει να γίνει όχι μεμονωμένα και ανά επιχειρησιακό πρόγραμμα αλλά ολοκληρωμένα, στη βάση συλλογικής και συνδυαστικής αξιοποίησης όλων ανεξαίρετα των διαθέσιμων αναπτυξιακών εργαλείων και προγραμμάτων Εθνικών και της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Με βάση τα ανωτέρω και τους νόμους 4310/2014 και 4386/2016 διαμορφώνεται σε κάθε μία από τις 13 Περιφέρειες της χώρας μας ένα Περιφερειακό Σχέδιο Έρευνας και Καινοτομίας (ΠΣΕΚ) με στόχο τη βιώσιμη ανάπτυξή της.

Έτσι πρέπει να προχωρήσει και να συγκεκριμενοποιηθεί και το ΠΣΕΚ της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου.

Το αρμόδιο Συμβούλιο του έχει συγκροτηθεί σε σώμα από τις 3/2 / 2022 , σύμφωνα με την υπ’αριθ.1/2/12/2021 απόφαση του Περιφερειάρχη Βορείου Αιγαίου ( ΦΕΚ 1066/ Υ.Ο.Δ.Δ.)/10-12-2021) αλλά, δυστυχώς, δεν έχει ακόμα ολοκληρώσει τις εργασίες του.

Ας το πράξουν όσο είναι ακόμη καιρός.

Τα διάφορα Επιχειρησιακά Προγράμματα, Εθνικά και Ευρωπαϊκά, ήδη, «τρέχουν».

Μανώλης Νικ. Κάρλας
Περιφερειακός Σύμβουλος
ΣΥΜΠΑΡΑΤΑΞΗ ΠΟΛΙΤΩΝ ΤΟΥ ΒΟΡΕΙΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ