Το χρονικό του Επικούρειου Πολιτιστικού Κέντρου Σάμου - Από το όραμα στην πράξη

Με αφορμή τα εγκαίνια του Επικούρειου Πολιτιστικού Κέντρου Σάμου (Παρασκευή, 30 Σεπτεμβρίου, 5 μ.μ.), ο περιφερειακός σύμβουλος της «Συμπαράταξης Πολιτών του Βορείου Αιγαίου», π. νομάρχης Σάμου, κ. Μανώλης Κάρλας, αρθρογραφεί για τα όσα προηγήθηκαν μέχρι σήμερα όπου παραδίδεται προς χρήση το κτήριο του πρώην Καπνοκοπτηρίου. Θα δείτε παρακάτω όλα τα σχετικά έγγραφα.

«Η Νομαρχιακή Αρχή που προέκυψε από τις εκλογές του 2002, σε εφαρμογή των Προγραμματικών της δεσμεύσεων, προχώρησε, με γοργά βήματα, στην υλοποίηση του οράματός της να αποκτήσει, επιτέλους, η Πρωτεύουσα Σάμος και ολόκληρο το νησί Πολιτιστικό Κέντρο προδιαγραφών, ανάλογο της ιστορίας τους και των προοπτικών τους.

Τα αποδεικτικά στοιχεία που περιγράφουν το χρονικό των σχετικών και στοχευμένων πρωτοβουλιών και των πρώτων ενεργειών που δρομολογήθηκαν σ’ εκείνο το αρχικό στάδιο και τα αντίστοιχα αποτελέσματά τους είναι τα εξής .

1) Το έγγραφο αίτημα της 26ης Ιουνίου 2003 για παραχώρηση του εμβληματικού κτιρίου του παλιού Καπνοκοπτηρίου από την Κτηματική Εταιρεία του Δημοσίου (ΚΕΔ) στην Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση ( Ν.Α.) Σάμου.

2) Το έγγραφο της ΚΕΔ αποδοχής του αιτήματος (23Οκτωβρίου 2003).

3) Το παραχωρητήριο του Καπνοκοπτηρίου στην Ν. Α. Σάμου της 23ης Οκτωβρίου 2003.

4) Το επικαιροποιημένο παραχωρητήριο της 16ης Δεκεμβρίου 2010.

5) Η σχετική με τις εξαιρετικές και ευοίωνες εξελίξεις ευχετήρια κάρτα του Νομάρχη για τα Χριστούγεννα εκείνης της μεγάλης Χρονιάς που οριοθετούσε και τα Όνειρά μας για το Παρόν και το Μέλλον του τόπου.

Ακολούθησαν η ανάθεση εκπόνησης και η ολοκλήρωση της ειδικής μελέτης του έργου από την ομάδα του Επίκουρου Καθηγητή του Ε.Μ.Π. Γιάννη Κίζη, σε συνεργασία της Ν.Α .Σάμου με τον ΕΟΤ, η αίτηση (29/9/2010) της Ν.Α. Σάμου για ένταξη του έργου στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Ανταγωνιστικότητα και Επιχειρηματικότητα (Ε.Π.ΑΕ.) , η απόφαση ένταξής του (27/6/2012) και τελικά η υπογραφή της σχετικής προγραμματικής σύμβασης μεταξύ του Ε.Ο.Τ. και της Αντιπεριφέρειας Σάμου (16/4/2013) για την υλοποίηση του που, ήδη, όλως προσφάτως, έχει ολοκληρωθεί.

Από τα ανωτέρω προκύπτει ότι οι αλληλοδιάδοχες Περιφερειακές Αυτοδιοικήσεις, συνέχεια των Ν. Α . ως συνέπεια της μεταρρύθμισης Καλλικράτης, στήριξαν εξ ίσου δυναμικά, αδιάλειπτα και αδιάπτωτα, την εν γένει εξέλιξη και την πορεία άρτιας ολοκλήρωσης του ιδιαίτερου αυτού κτιρίου. 

Το κτήριο του πρώην Καπνοκοπτηρίου πριν την αποκατάστασή του (Φωτό: «Σαμιακόν Βήμα»)

Το Καπνοκοπτήριο της Σάμου, διώροφο βιομηχανικό κτίριο του Μεσοπολέμου, από τα μεγαλύτερα στο Αιγαίο, στέγασε, επί μακρόν ,δράσεις επεξεργασίας καπνού και στην συνέχεια την Αστυνομική Διεύθυνση Σάμου στο ισόγειο και διάφορες Δημόσιες Υπηρεσίες στον όροφο μέχρι τα μέσα περίπου της δεκαετίας του ‘ 70 που εγκαταλείφθηκε εντελώς απαξιωμένο και ανυπόληπτο όπως, δυστυχώς και πολλά άλλα Δημόσια κτίρια στο νησί.

Ήταν τότε που δυναμικές και πρωτοπόρες ομάδες νέων ζητούσαν χώρο για να στεγάσουν τα Όνειρά τους για Πολιτιστική δράση και Κοινωνική Προσφορά.

Όλοι αυτοί μεταμόρφωσαν με την ορμή και το σθένος τους και την συνδρομή της τοπικής Κοινωνίας εξαθλιωμένα τμήματα κυρίως του ισογείου του Καπνοκοπτηρίου σε φιλόξενους και γόνιμους χώρους Τέχνης, Πολιτισμού και Λόγου.

Έτσι στο Καπνοκοπτήριο στεγάστηκαν, με την άδεια ή και την ανοχή της ΚΕΔ, η Θεατρική Ομάδα Σάμου, η Συντακτική Ομάδα του περιοδικού Απόπλους, η Φωτογραφική Ομάδα Σάμου, η Μουσική Παρέα Σάμου, η Κινηματογραφική Λέσχη, το Λύκειο Ελληνίδων, ο Φιλοτεχνικός Όμιλος Σάμου (ΦΟΣ) και πολύ αργότερα ο Σύλλογος για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα - Αλληλεγγύη για τους Μετανάστες και τους Πρόσφυγες.

Όλες αυτές οι ομάδες αποτέλεσαν το δυναμικότερο και συνεπέστερο στήριγμα της Αυτοδιοίκησης στην μακρά και επίπονη αγωνιστική της πορεία για να στηθεί το Επικούρειο. 

Από τις εργασίες αποκατάστασης του κτηρίου (εξωτερικά και εσωτερικά)

Σημειωτέον ότι τα πρώτα χρόνια της προσφυγικής κρίσης ένα μεγάλο τμήμα του Καπνοκοπτηρίου, συναπτό με το αξιοποιημένο από τις διάφορες Ομάδες Τέχνης και Πολιτισμού, χρησιμοποιήθηκε, εντελώς πρόχειρα και χωρίς καμμιά ιδιαίτερη επιμέλεια ή σχεδιασμό από τη Πολιτεία σαν χώρος προσωρινής διαμονής Προσφύγων και Μεταναστών, πραγματική αποθήκη ψυχών, όπου πολλές φορές και κάτω από ιδιαίτερα άθλιες συνθήκες συνωστίζονταν αγεληδόν μέχρι και χίλιοι δύσμοιροι άνθρωποι, άνδρες, γυναίκες και παιδιά, κάθε ηλικίας, με την έμπρακτη αλληλεγγύη της συντριπτικής πλειοψηφίας του Σαμιακού Λαού μοναδικό και πάγιο στήριγμά τους.

Σήμερα, δεκαεννιά ολόκληρα χρόνια μετά, το Επικούρειο Πολιτιστικό Κέντρο είναι, επιτέλους, έτοιμο και αναμένεται, εναγώνια, η προγραμματική απόδοσή του στους Πολίτες για την γόνιμη στέγαση πολυποίκιλων δράσεων διάσωσης, ανάδειξης, αξιοποίησης, ανάπτυξης και εμπλουτισμού του Πολιτιστικού μας αποθέματος, την υποστήριξη των κάθε λογής πνευματικών και αισθητικών αναζητήσεων, των τοπικών και απ’ αιώνων βιωματικών εμπειριών και των παραδόσεων κάθε μορφής και κάθε είδους ως αχώρητος και αδαπάνητος δημόσιος θησαυρός και ανεκτίμητο κοινωνικό κέρδος.

Είμαστε ιδιαίτερα υπερήφανοι γιατί κατορθώσαμε να αποκτήσουμε την μεγάλη αυτή και πολύτιμη πολιτιστική κιβωτό με την πάνδημη, διαρκή και ενωτική μας προσπάθεια που την κρατήσαμε ζωντανή και ανύσταχτη για τόσα πολλά και δύσκολα χρόνια, από το 2003 μέχρι και σήμερα.

Για όλα αυτά και ύστερα από τόσους αγώνες το Επικούρειο Πολιτιστικό Κέντρο ανήκει ανεπιφύλακτα, δικαιωματικά και αποκλειστικά, κατά πλήρη νομή και κατά πλήρη, ως φαίνεται, πλέον κυριότητα, στην Κοινωνία των Πολιτών της Σάμου.

Περιφερειακός σύμβουλος Μανώλης Κάρλας

Μάταια τον τελευταίο καιρό ορισμένοι, κάποιοι, δυστυχώς και από τον χώρο της Περιφερειακής Αρχής Βορείου Αιγαίου, εξακολουθούν πεισματικά να απεργάζονται την ιδιωτικοποίηση της Δημόσιας αυτής Πολιτιστικής Δομής, κατά παράβαση των άρθρων 5 και 7 της σύμβασης εκτέλεσης του έργου που έχει συναφθεί και συνυπογραφεί μεταξύ του Ε.Ο.Τ. και της Αντιπεριφέρειας Σάμου στις 16/4/2013 που ρητώς και αυτολεξεί αναφέρει ότι «η λειτουργία-διαχείριση του φυσικού αντικειμένου και η συντήρηση των έργων μετά την ολοκλήρωσή τους, θα αναληφθούν από την Περιφερειακή Ενότητα Σάμου, η οποία θα προσπορίζεται και τα αντίστοιχα έσοδα. Η Περιφερειακή Ενότητα Σάμου θα βαρύνεται με όλες τις σχετικές με την ανωτέρω διαχείριση και συντήρηση δαπάνες».

Εκάς οι βέβηλοι.

Εμείς στη Σάμο δεν θα επιτρέψουμε ποτέ σε κανέναν και με οποιοδήποτε τίμημα να μετατρέψει την πνευματική αυτή κυψέλη από αστείρευτη πηγή των Ονείρων του τόπου μας σε οίκο Εμπορίου.

Όσο για κείνους που επιπρόσθετα φοβερίζουν δίχως ίχνος ντροπής ότι μπορεί ακόμα και να επιστρέψουν το κτίριο στην ΚΕΔ γιατί η Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου δεν αντέχει το κόστος της δημόσιας λειτουργίας του να ξέρουν ότι οι απειλές τους ηχούν κίβδηλες και κούφιες στ’ αυτιά όλων μας.

Γιατί το Επικούρειο είναι πια δικό μας και δεν πρόκειται να τολμήσει ποτέ κανείς, όσο είμαστε ενωμένοι και ορθοί, να μας το πάρει πίσω.

Και η οικονομική του αυτοτέλεια και επάρκεια μπορεί και πρέπει ορθολογικά να διασφαλιστούν στη βάση και στις αρχές ενός επιστημονικά τεκμηριωμένου Ενιαίου Φορέα Διαχείρισης καρπό των απαραίτητων μελετών σκοπιμότητας και βιωσιμότητας.

Οι κρίσιμες αυτές μελέτες έπρεπε να είχαν ανατεθεί από μακρού από την Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου και να είναι, ήδη, καθ’ όλα έτοιμες και ολοκληρωμένες για να γνωρίζουμε , επακριβώς, τόσο το Οργανόγραμμα , ποιοτικά και αριθμητικά, όσο και το ετήσιο κόστος λειτουργίας του Επικούρειου.

Με αυτές τις βασικές προϋποθέσεις και με την ενεργό συμμετοχή της Αυτοδιοίκησης, του Πανεπιστημίου Αιγαίου και των άλλων θεσμικών και συναφών Φορέων του τόπου, με Οργανισμό Λειτουργίας υψηλών προδιαγραφών και προσωπικό ανάλογων προσόντων, το Επικούρειο θα ήταν Παραγωγικό και Αντάξιο της μεγάλης αποστολής του από την επομένη κιόλας ημέρα των εγκαινίων του..

Όμως ποτέ δεν είναι αργά.

Μανώλης Νικ. Κάρλας
Περιφερειακός Σύμβουλος, πρώην αιρετός Νομάρχης Σάμου (2003-2010)»