Ανοιχτή Συνέλευση Σάμου: «Κι όταν απέκλεισαν εμένα δεν υπήρχε πια κανείς να διαμαρτυρηθεί»

Με τον παραπάνω τίτλο, η "Ανοιχτή Συνέλευση Σάμου", εξέδωσε δελτίο Τύπου στο οποίο αναφέρεται σε θέματα που αφορούν στη λειτουργία του Νοσοκομείου Σάμου και ποσοστώσεις μεταξύ ασθενών μεταναστών. «Νοσοκομείο Σάμου: 27 Ιουνίου 2020 - ‘Ποιες ποσοστώσεις, δεν κάνουμε ποσοστώσεις’ 31 Ιουλίου 2020 - ‘Α! Αυτές! Αυτές δεν είναι ρατσιστικές ποσοστώσεις’ 18 Αυγούστου 2020 - ‘Εντάξει είναι ρατσιστικές ποσοστώσεις αλλά για το καλό των μεταναστών’ 08 Φεβρουαρίου 2022 - ‘Βάζουν τάξη τελικά οι ποσοστώσεις! Τώρα να τις κάνουμε και στους Έλληνες’».

 
«Πριν από έναν μήνα περίπου, έγινε μία σύσκεψη στο δημαρχείο για την αντιμετώπιση της έξαρσης της πανδημίας. Στη σύσκεψη εκείνη αποφασίστηκε να προταθεί η διακοπή πρόσβασης στη ΜΕΘ του νοσοκομείου Σάμου σε ανθρώπους εκτός Σάμου. Σύμφωνα με το σκεπτικό, η Σάμος είχε ήδη πολλά κρούσματα και το νοσοκομείο της δεν θα έπρεπε να εξυπηρετεί ανθρώπους που χρειαζόντουσαν ΜΕΘ αν δεν ήταν Σαμιώτες. Πολλοί δήλωσαν έκπληξη και οργή απέναντι σε μια τέτοια πρωτοφανή -αντιδεοντολογική για τους γιατρούς αντικοινωνική και παράνομη για όλους- πρόταση. Κι όμως, δεν ήταν η πρώτη φορά που παιρνόταν μια τέτοια απόφαση ειδικά για το νοσοκομείο της Σάμου. Από τις αρχές του 2020, ίσως και πιο πριν, το νοσοκομείο εφάρμοζε μια ανάλογη πολιτική ενάντια στους μετανάστες. Και αφού εκείνη η απάνθρωπη πολιτική έγινε αποδεκτή, δεν έμενε παρά να εφαρμοστεί και σε περισσότερους ανθρώπους. Ας δούμε τα γεγονότα με τη σειρά:

Γεγονός 1.

Τον Ιούνιο του 2020 ο Σάμιουελ φέρεται να πήγε στο νοσοκομείο με έντονο πονοκέφαλο. Λίγες ώρες αργότερα προστέθηκε στον κατάλογο των νεκρών που ή προσπάθησαν να φτάσουν στη Σάμο ή έφτασαν και αμέσως δολοφονήθηκαν από τους λιμενικούς ή έζησαν σε άθλιες συνθήκες και σε καθεστώς απαρτχάιντ με άρνηση πρόσβασης ακόμα και στο νοσοκομείο.

Εκείνες τις ημέρες, εμείς ως Ανοιχτή Συνέλευση Σάμου είχαμε απευθύνει συγκεκριμένα ερωτήματα στη διοίκηση του νοσοκομείου, στους γιατρούς και στον σύλλογο εργαζόμενων σχετικά με τον αν υπάρχει οδηγία αποκλεισμού μεταναστών από το νοσοκομείο. Τα ερωτήματα τα είχαμε επεκτείνει και προς την Ύπατη Αρμοστεία για τους Πρόσφυγες και προς τον ΕΟΔΥ και προς διάφορες ΜΚΟ, φορείς του οποίους θεωρούσαμε συνυπεύθυνους για έναν τέτοιο πιθανό διακανονισμό.

Άμεσα, ο διοικητής του νοσοκομείου (υποψήφιος βουλευτής στις εκλογές του 2019 και παρκαρισμένος σε θέση ευθύνης μέχρι τις επόμενες) διέψευσε όχι μόνο το ότι υπήρξε περιστατικό άρνησης εισόδου στα επείγοντα αλλά και το ότι υπήρχε ρατσιστικός διακανονισμός για τα τακτικά ραντεβού. Διέψευσε δηλαδή αυτό που γνωρίζαμε καλά: ότι το νοσοκομείο είχε θέσει σε εφαρμογή ανώτατο όριο ενός μετανάστη για κάθε πέντε Έλληνες ανά γιατρό ανά ημέρα. Ότι δηλαδή, κατά παράβαση κάθε νομοθεσίας και ιατρικής ηθικής το νοσοκομείο έκανε ποσοστώσεις με βάση την εθνικότητα.

Γεγονός 2.

Έναν μήνα μετά τα παραπάνω διέρρευσε έγγραφο του νοσοκομείου Σάμου με τη σφραγίδα του τότε διοικητή το οποίο ανέφερε ότι στα καθημερινά ραντεβού επιτρέπονται ανά γιατρό: ‘οχτώ (8) ασθενείς + δύο (2) ασθενείς από το ΚΥΤ [κέντρο υποδοχής και ταυτοποίησης (μεταναστών)]’.

Η πρώτη απάντηση της διοίκησης του νοσοκομείου στην κατακραυγή που ακολούθησε τα δημοσιεύματα της Εφημερίδας των Συντακτών, ήταν ότι η ποσόστωση δεν έχει να κάνει με ρατσιστικά κριτήρια αλλά τάχα με απλή αναλογία πληθυσμού. Πριν αναρωτηθούμε σκωπτικά αν αντίστοιχοι περιορισμοί με βάση αναλογίες υπάρχουν και μεταξύ αντρών-γυναικών, κατοίκων Βαθέως-Καρλοβάσου, Ολλανδών κατοίκων-Ελλήνων κατοίκων ή τυχαία εμφανίζονται μόνο όταν έχουμε να κάνουμε με μετανάστες, ο επικεφαλής της ιατρικής υπηρεσίας βγήκε μπροστά αναλαμβάνοντας υπερήφανα την ευθύνη για τις ποσοστώσεις. Προσέφερε την απαιτούμενη στήριξη στον διοικητή και υποστήριξε με επιστολή του ότι ασφαλώς το να πηγαίνει κάποιος στο νοσοκομείο και να μην τον ρωτάνε την καταγωγή του μοιάζει ‘θεωρητικά πιο δίκαιο’. Όμως, πρόσθεσε, χάρη στις ποσοστώσεις δόθηκε χώρος για εξέταση σε μετανάστριες και μετανάστες που μέχρι τότε δεν είχαν πρόσβαση στο νοσοκομείο.

Βέβαια, αυτό που δεν μας εξηγούσε η επιστολή εκείνη ήταν το ποιοι, σε ένα ‘θεωρητικά πιο δίκαιο’ σύστημα, απέκλειαν τους μετανάστες από το νοσοκομείο. Ούτε βέβαια δόθηκε οποιοδήποτε στοιχείο για να μάθουμε κι εμείς πώς δεν είχαν πριν πρόσβαση οι μετανάστες και πώς απέκτησαν τώρα και κατά πόσο η θεσμοθέτηση της ρατσιστικής διάκρισης που στοχεύει στο να περιορίσει την πρόσβαση ανθρώπων στο νοσοκομείο μπορεί να είναι για το καλό τους. Αυτό που δόθηκε όμως, χάρη σε εκείνη την επιστολή, ήταν η επιβεβαίωση ότι και η Ύπατη Αρμοστεία και ο ΕΟΔΥ και κάποιες ΜΚΟ γνώριζαν, συμφωνούσαν και είχαν στηρίξει έμπρακτα τις ποσοστώσεις. Όπως είχαν στηρίξει και την απόφαση κατά την οποία η πρόσβαση στο νοσοκομείο να περιορίζεται -εκτός από τις ποσοστώσεις- και από την υποχρέωση των μεταναστών να κλείνουν ραντεβού μόνο αν προσκόμιζαν παραπεμπτικό από το ιατρείο του ΕΟΔΥ, που υποτίθεται λειτουργούσε μέσα στο ΚΥΤ. Με άλλα λόγια, ο ΕΟΔΥ ανέλαβε να δίνει το παραπεμπτικό-εισιτήριο στο νοσοκομείο, δηλαδή να φιλτράρει το ποιοι μετανάστες θα έπρεπε να προλαβαίνουν αυτά τα λίγα ραντεβού της κάθε ημέρας. Κι όλα αυτά ενώ το ιατρείο του είχε καεί κι ενώ είχε έναν ή και κανέναν γιατρό για τόσους ανθρώπους.

Πέρασε καιρός από τότε και ο διοικητής παράτησε το νοσοκομείο σε καιρούς πανδημίας (και ενώ πεθαίνουν ακόμα άνθρωποι εντός του από Covid) για να κυνηγήσει ξανά το βουλευτικό του όνειρο, ο υποδιοικητής έγινε διοικητής ενώ κι άλλοι πρωτεργάτες των ποσοστώσεων (όπως πχ ο διευθυντής της ορθοπεδικής) έγιναν αντιδήμαρχοι. Κόμματα δεν έβγαλαν ανακοινώσεις, μόνο ο σύλλογος των εργαζόμενων απάντησε στις κατηγορίες για κουκούλωμα μιας τέτοιας πρακτικής με το φοβερό επιχείρημα ότι το νοσοκομείο δεν έχει αρκετό προσωπικό (άρα ας δώσουμε προτεραιότητα στους Έλληνες ασθενείς). Κανείς δεν απάντησε ποτέ γιατί αντί για απαίτηση ενίσχυσης του νοσοκομείου με γιατρούς, διερμηνείς και λοιπό προσωπικό κυριάρχησε η ιδέα της πρόσβασης ανάλογα με την εθνικότητα.

Η τοπική κοινωνία ξέχασε το θέμα αλλά οι παραπάνω αποφάσεις παρέμειναν και νομιμοποιήσαν το κοινωνικό απαρτχάιντ που υπήρχε ήδη διάχυτο στη Σάμο. Με αυτά και με αυτά επικράτησε η κουλτούρα του αποκλεισμού όχι μόνο στα τακτικά ιατρεία και ύστερα στην πύλη του νοσοκομείου αλλά και σε ολόκληρο τον δημόσιο χώρο. Έτσι οδηγηθήκαμε λίγους μήνες μετά και στην εκδίωξη ανθρώπων από όλο το παραλιακό μέτωπο του Βαθέως για να μείνει ‘καθαρό’ μόνο για Έλληνες και για τουρίστες. Έτσι, βήμα-βήμα οδηγηθήκαμε σε ακόμα πιο βίαιους αποκλεισμούς και στο τέλος σε μερικές δολοφονίες μεταναστών.

Πριν όμως κλείσουμε και το δεύτερο γεγονός, να υπενθυμίσουμε ότι η επιστολή μας με τα ερωτήματα προς το νοσοκομείο, τους φορείς, τους γιατρούς και τον σύλλογο των εργαζόμενων για τις ποσοστώσεις έκλεινε τότε με τα παρακάτω λόγια απέναντι στην κουλτούρα αποκλεισμού που πια θεσμοθετούσε το ίδιο το νοσοκομείο:

‘Σήμερα είναι οι μετανάστες, αύριο οι πιο αδύναμες, σύντομα οι μη άριστοι, οι μη πλούσιοι, οι μη ικανές. Η μάχη για την πρόσβαση των μεταναστών στον δημόσιο χώρο (σχολεία, νοσοκομεία, δρόμοι, πλατείες, παραλίες και βουνά) είναι μια μάχη για τις ελευθερίες και την αξιοπρέπεια όλων’

Γεγονός 3.

Στις αρχές του Φεβρουαρίου του 2022, έγινε μία σύσκεψη στο δημαρχείο Αν. Σάμου για την αντιμετώπιση της έξαρσης της πανδημίας, με παρόντες και κάποιους από τους πρωτεργάτες των ποσοστώσεων που περιγράψαμε πιο πάνω. Μεταξύ άλλων, σε αυτή τη σύσκεψη αποφασίστηκε από τους παρευρισκόμενους να ζητηθεί από την κυβέρνηση ‘το νοσοκομείο Σάμου να μην δέχεται περιστατικά COVID από άλλα νησιά μέχρι να σημειωθεί η ύφεση της πανδημίας στο τόπο μας’. Με άλλα λόγια, αυτό που ζήτησαν ήταν νοσοκομείο μόνο για Σαμιώτες -κι ας πεθαίνουν οι Ροδίτες από κορονοϊό.

Εμάς κάτι τέτοιο μας προκάλεσε θλίψη και κυρίως οργή. Αλλά καμία έκπληξη. Αντίθετα, στον νέο διοικητή του νοσοκομείου που με περηφάνεια είχε υπερασπιστεί από την τότε θέση του υποδιοικητή τις ποσοστώσεις σε βάρος των μεταναστών, η τωρινή απόφαση στη σύσκεψη στο δημαρχείο προκάλεσε ‘έκπληξη, θλίψη και κυρίως οργή’. Έτσι τα έφερε η ζωή και το παλιό μέτωπο των ποσοστώσεων έσπασε. Τώρα, ο νέος διοικητής έστειλε εκείνος επιστολή στα ΜΜΕ και κατηγόρησε -τώρα που οι ποσοστώσεις δεν αφορούσαν μετανάστες- τους υπόλοιπους ότι ‘οι συμμετέχοντες στη σύσκεψη υγειονομικοί … μου ζητούν να παραβιάσω το νόμο, τη κοινή λογική αλλά κυρίως τον όρκο που έδωσα ως ιατρός’. Και κατέληξε, απευθυνόμενος στους εμπνευστές των νέων αποκλεισμών ανθρώπων από το νοσοκομείο, ως εξής: ‘[ελάτε] να μας πείτε από κοντά ότι πρέπει να ζητήσουμε πιστοποιητικό εντοπιότητας από τους ασθενείς μας…’ 

Το μέτωπο το έσπασε και ο ΣΥΡΙΖΑ με σκληρή ανακοίνωση κατά μιας τέτοιας πρότασης αποκλεισμού ανθρώπων με βάση την εντοπιότητά τους, αν και ακόμα ψάχνουμε την ανακοίνωσή του για εκείνες τις ποσοστώσεις σε βάρος των μεταναστών.

Όλα αυτά θα ήταν τόσο διασκεδαστικά αν ζούσε ο Σάμιουελ και αν τόσοι και τόσοι άνθρωποι που θέλησαν να δουν έναν γιατρό, άλλος για μικρό πρόβλημα άλλη για μεγάλο, δεν είχαν στερηθεί το βασικό δικαίωμα στην υγεία και την πρόσβαση στο νοσοκομείο. Όλα αυτά θα ήταν τόσο διασκεδαστικά αν κάποιοι δεν θεωρούσαν ότι το νοσοκομείο είναι το μαγαζί τους βάζοντας οι ίδιοι εμπόδιο στον δημόσιο και ανοιχτό χαρακτήρα του. Όλα θα ήταν τόσο διασκεδαστικά αν στο νέο νομοσχέδιο για την υγεία δεν υπήρχε ειδική πρόβλεψη ότι πλέον ΌΛΟΙ οι ασθενείς θα προσέρχονται στα εξωτερικά ιατρεία των νοσοκομείων μόνο αν έχουν παραπεμπτικό από εξωτερικό γιατρό -και μάλιστα ιδιώτη- στα χέρια τους.

Εμείς, όπως έχουμε κάνει και στο παρελθόν, θα συμμετέχουμε σε κάθε ειλικρινή προσπάθεια ενίσχυσης του νοσοκομείου με προσωπικό, μισθούς, εξοπλισμό και υποδομές. Η θέση μας δεν μπορεί να είναι καμία άλλη εκτός από την προστασία και την επέκταση του δημόσιου χώρου γενικά και της ελεύθερης πρόσβασης στο νοσοκομείο ειδικά.

-Ποτέ ξανά αποκλεισμοί από τη δημόσια υγεία
-Συντονισμός βάσης για την ενίσχυση του νοσοκομείου
-Ελεύθερη πρόσβαση στην Υγεία για κάθε άνθρωπο.

Ανοιχτή Συνέλευση Σάμου
17/03/2022»