Τα βουνά ως δύναμη ζωής και ως βιώσιμος πόρος εναλλακτικού τουρισμού

Ο Κέρκης με μέγιστο υψόμετρο 1.434 μ.

«Με το βουνό θα γίνω φίλος και με τα δέντρα συντροφιά. Κι όταν θα κλαίω και πονώ θα με ακούει το βουνό…» (Λαϊκό άσμα). Η 11η Δεκεμβρίου καθιερώθηκε το 2003 από τα Ηνωμένα Έθνη ως Παγκόσμια Ημέρα Βουνών για να αναδείξει τον ζωτικό ρόλο που παίζει το βουνό στη ζωή των ανθρώπων και να υπενθυμίσει στην Διεθνή Κοινότητα την ευθύνη που έχει για την διατήρησή του.

Τα βουνά της Σάμου, ο Κέρκης και η Άμπελος (Καρβούνης) χαρακτηρίζονται από πλούσια βιοποικιλότητα και γεωποικιλότητα γι’ αυτό και έχουν ενταχθεί στο Δίκτυο Προστατευόμενων Περιοχών Natura 2000.

Η βιοποικιλότητα του Κέρκη και του Καρβούνη καθιστούν την Σάμο τόπο μοναδικό σε Εθνικό, Ευρωπαϊκό και Παγκόσμιο επίπεδο καθώς εδώ συναντάται ένας μεγάλος αριθμός ενδημικών και σπάνιων ειδών πανίδας και χλωρίδας λόγω της ιδιαίτερης μορφολογίας τους και των επιτόπιων ειδικών συνθηκών και του μικροκλίματός τους.

Αλλά και η γεωποικιλότητα των ορεινών όγκων της Σάμου περιλαμβάνει μεγάλο αριθμό γεωλογικών τοπίων ιδιαιτέρου φυσικού κάλλους και γεωτόπων μεγάλης αισθητικής, επιστημονικής και εκπαιδευτικής αξίας (γεωπάρκο Μυτιληνιών, Σεϊτάνια κ.ά).

Τα βουνά μας είναι οι ατέλειωτοι αμπελώνες στις εξαίσιες αναβαθμίδες τους, οι απέραντοι ελαιώνες που κατεβαίνουν μέχρι τη θάλασσα, οι εύκρατοι οπωρώνες στις πλαγιές, στις κοιλάδες και στους μικρόκαμπους, πρόσμειξη μαγική με τους πευκώνες της τραχείας πεύκης (που τροφοδοτούν από την εποχή του Πολυκράτη ως τα σήμερα τους ταρσανάδες μας με απαράμιλλη ναυπηγήσιμη ξυλεία) και την μακία βλάστηση που οργιάζει, είναι τα κοπάδια που νέμονται και γεύονται την αγνή και αμόλυντη φυσική βλάστηση, τα μελισσοσμήνη που τρυγούν το ανεξάντλητο και ανέγγιχτο νέκταρ των αιθέρων, είναι οι αδαπάνητοι και αναξιοποίητοι υδάτινοι πόροι, είναι η πανδαισία των αισθήσεων και το μουσικό πλατάγισμα των ανέμων που ανεβοκατεβαίνουν απ’ τις κορφές προς τις χαράδρες και τα παράλια και αντίστροφα στηρίζοντας πλουσιοπάροχα την ευεξία ντόπιων και ξένων.

Είναι ακόμα τα όνειρα, οι κόποι, ο ιδρώτας και τα δάκρυα των ανθρώπων, γενεών και γενεών, αντάμα με τα κτιστά των χεριών και τα άκτιστα της ψυχής και της φύσης τους, είναι ο ανεκτίμητος πλούτος και το θησαύρισμα του πολιτισμού τους, ακήρατη κιβωτός της ψυχής του Λαού μας.

Ιδιαίτερα στον Κέρκη αλλά και στον Καρβούνη αναπτύχθηκε ο αναχωρητισμός από τα χρόνια του Πυθαγόρα ως τις μέρες μας όπως μαρτυρούν η παράδοση αλλά και τα λατρευτικά μνημεία των ανθρώπων και της Φύσης, τα μοναστήρια, τα ξωκκλήσια, τα αγιασμένα σπήλαια και οι ευλογημένοι τόποι που φωσφορίζουν τις ασέληνες νύχτες την δύναμη της εγκαρτέρησης, της πίστης και της Θυσίας για τα Ψηλά, τα Ωραία και τα Αληθινά.

Στα πέτρινα χρόνια της σκλαβιάς τα βουνά του νησιού μας στάθηκαν, διαχρονικά, κάστρα ελευθερίας και μετερίζια αγώνα για εθνική ανεξαρτησία, λαϊκή κυριαρχία, κοινωνική απελευθέρωση και δικαιοσύνη, είναι νωπές ακόμα οι μνήμες και το αίμα των ηρώων της Αντίστασης βοά και τραγουδάει, μέρα- νύχτα, τη Ζωή και την Ρωμιοσύνη στις πλαγιές, στις ρεματιές και στις απάτητες αετοράχες.

Στα χρόνια μας η εγκατάλειψη έχει χτυπήσει από καιρό την πόρτα των βουνών και της Υπαίθρου καθώς η οικονομική και κοινωνική ζωή έχουν μεταναστεύσει στις παραλίες και στις πόλεις.

Είναι καιρός να προσπαθήσουμε να συγκρατήσουμε με ευστάθεια την ισορροπία ανάμεσα στις Ρίζες μας, στο Παρόν και στο Μέλλον. 

Άποψη της γύρω περιοχής από τον Προφήτη Ηλία στον Καρβούνη (Φωτό: Ιωάννης Κιλουκιώτης)

Είναι αδήριτη ανάγκη να αξιοποιήσουμε στοχευμένα τα προϊόντα της Σαμιακής Γης, την ιστορία μας, την παράδοση, τον πολιτισμό μας, την εξαίσια Φύση των νησιών μας σαν εφαλτήρια προόδου και ευημερίας, σαν αξιόμαχα συγκριτικά μας πλεονεκτήματα στον εθνικό, Ευρωπαϊκό και Παγκόσμιο καταμερισμό εργασίας, με απόλυτο σεβασμό στο ανθρωπογενές, στο φυσικό και στο δομημένο περιβάλλον του τόπου μας για να διαμορφώσουμε, χωρίς εκπτώσεις, την βιώσιμη και αειφόρα ανάπτυξη που προσδοκούμε και μας ταιριάζει.

Για όλα αυτά τα βουνά της Σάμου εξακολουθούν να αποτελούν και σήμερα εξαιρετικής σημασίας περιοχές του νησιού μας και μπορούν να συνεισφέρουν πολλά αρκεί να αποφασιστούν και να εφαρμοστούν πολιτικές που να στηρίζουν προοπτικές, πρωτοβουλίες και δράσεις γόνιμης και ισόρροπης αξιοποίησής τους.

Οι ορεινές περιοχές της Σάμου, εκτός από την ουσιαστική συμβολή τους στην αγροτική παραγωγή, μπορούν, επίσης, να εξελιχθούν και σε χώρους ανάπτυξης δραστηριοτήτων βιώσιμου εναλλακτικού τουρισμού προσφέροντας στους επισκέπτες πολυεπίπεδες εμπειρίες ζωής και εμπλουτίζοντας διαδραστικά την ουσία και το περιεχόμενο των διακοπών τους.

Ευθύνη όλων μας είναι η προστασία και των βουνών μας καθώς λόγω της αλληλένδετης σχέσης τους με τον άνθρωπο η διατήρησή τους υποστηρίζει την ίδια μας την επιβίωση.

Είναι κοινή μας πράγματι υποχρέωση η διάσωση, ανάδειξη και αξιοποίησή τους κατά τρόπο χρήσιμο, σεβαστικό και ωφέλιμο.

Μανώλης Νικ. Κάρλας
Περιφερειακός Σύμβουλος

Από την έντυπη έκδοση