Ίδρυση και λειτουργία Μελισσοκομικών Πάρκων στη Σάμο - Άρθρο του Μανώλη Κάρλα

«Μετά από πολλές συζητήσεις με γεωτεχνικούς, υπηρεσιακούς και μη, καθώς και με πολλούς μελισσοκόμους, σχετικά με την ανάγκη ή μη οριοθέτησης και στον τόπο μας μελισσοκομικών πάρκων, προκειμένου να περισταλεί η άναρχη και, εν πολλοίς, αντιπαραγωγική διαχείριση των μελισσοκομικών πόρων των νησιών, ανέλαβα την πρωτοβουλία και τη δέσμευση να καταγράψω, να δημοσιοποιήσω και να προωθήσω πολιτικά στα διάφορα επί μέρους αρμόδια και συναρμόδια κέντρα εξουσίας τις σχετικές απόψεις για ενημέρωση, ευαισθητοποίηση, προβληματισμό και ενδεχομένως δρομολόγηση δράσεων μετά βέβαια από διάλογο και επιστημονική τεκμηρίωση.

Όλοι γνωρίζουμε ότι για την αποδοτική και ποιοτική ανάπτυξη της μελισσοκομίας βασική προυπόθεση είναι η προστασία του περιβάλλοντος και ειδικότερα η προστασία και αναβάθμιση της μελισσοκομικής χλωρίδας και του εμπλουτισμού εν γένει της βιοποικιλότητας του τόπου μας.

Γι΄αυτό και οι μελισσοκόμοι μαζί με όλους μας πρέπει να βρίσκονται στην πρώτη γραμμή του αγώνα για την προστασία και την διάσωση αυτών των φυσικών πόρων που κινδυνεύουν από την κλιματική αλλαγή και τις κάθε είδους ανθρωπογενείς παρεμβάσεις και στα νησιά μας.

Το μελισσοκομικό πάρκο είναι στην ουσία ένα σύστημα παρεμβάσεων και διαχείρισης μιας περιοχής δασικής – χορτολιβαδικής, που καταλαμβάνει τουλάχιστον μια έκταση 30 και άνω τετραγωνικών χιλιομέτρων (με διαστάσεις ισάριθμες περίπου), με στόχο την βελτίωση , την προστασία της μελισσοκομικής χλωρίδας και την προσαρμογή της στην επερχόμενη κλιματική αλλαγή. Το ιδιοκτησιακό καθεστώς αυτής της περιοχής μπορεί να είναι δημόσιου χαρακτήρα ή, μοναστηριακές εκτάσεις και ιδιωτικά δάση. Στην περιοχή αυτή μπορεί να περιλαμβάνονται και ιδιωτικές δασικές και αγροτικές εκτάσεις στην ανεξάρτητη διαχείριση των ιδιοκτητών τους, αλλά περιορισμένες σε αριθμό και έκταση. Στην περίπτωση που επιλεγεί έκταση απομακρυσμένη από οδικό δίκτυο, στην οποία απουσιάζουν οι αγροτικές εκτάσεις και λοιπές επιχειρηματικές δραστηριότητες, μπορεί να εφαρμοστούν και συστήματα βιολογικής μελισσοκομίας. Η χωροθέτηση μελισσοκομικών πάρκων για το νησί της Σάμου συνιστάται να γίνει στους ορεινούς όγκους του Καρβούνη ή του Κέρκη, σε πλαγιές κατωφερείς προς την θάλασσα, καλύπτοντας όλες τις διαβαθμίσεις του υψομέτρου από την πεδινή ζώνη έως την ορεινή.

Ο περιφερειακός σύμβουλος, τ. νομάρχης Σάμου, γιατρός κ. Μανώλης Κάρλας

Τέτοιες δομές μπορεί να λειτουργήσουν ή να εξελιχθούν και ως Βοτανολογικά Πάρκα με την σύμπραξη και στήριξη Πανεπιστημιακών Ιδρυμάτων της ημεδαπής και της αλλοδαπής και με προφανή πολυεπίπεδα και σημαντικά οφέλη για την τοπική μας Κοινωνία και για την πατρίδα μας γενικότερα.

ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ

Δημιουργία αγροτοδασικού οδικού δικτύου για την διευκόλυνση της προσβασιμότητας στην περιοχή, της υλοποίησης των παρακάτω παρεμβάσεων και της αντιπυρικής προστασίας.

Αξιοποίηση των υδάτινων πόρων της περιοχής (ρέματα-χείμαρροι -ρυάκια), με την δημιουργία μικρών φραγμάτων και την παροχέτευση του νερού κατά τους χειμερινούς μήνες, μέσω υπόγειου δικτύου σωληνώσεων σε αποταμιευτήρες νερού (δεξαμενές μεμβράνης λυόμενες πυροπροστασίας, και ομβροδεξαμενές για άρδευση νεόφυτων αναδασώσεων με στάγδην άρδευση ).

Παρεμβάσεις σε αναγεννημένες πυρόπληκτες τοποθεσίες με αραίωση των νέων πεύκων και εμπλουτισμό τους με θαμνώδη μελισσοκομικά φυτά υπόροφου (ρείκια-στύρακες –κουμαριές-μυρτιές).

Βελτίωση υποβαθμισμένων πυρόπληκτων τοποθεσιών όπου δεν αναγεννήθηκαν λόγω διάβρωσης του εδάφους και σε αυτές αναπτύχθηκαν ανεξέλεγκτα σε μεγάλη έκταση φυτά που δεν είναι αξιοποιήσιμα στην μελισσοκομία (π.χ.σπάρτα), με τον περιορισμό τους και την αναμόχλευση του εδάφους, κορμοδεσίες και την φύτευση ανθεκτικών φυτών σε φτωχά εδάφη (αρωματικά φυτά ρίγανες, θρούμπη, κάπαρη, κονιζό, αλογοθύμαρο, αγριοτρίφυλλα, φακελωτή, ακακίες Κωνσταντινουπόλεως, δενδρώδη μηδική κτλ) Επίσης θα πρέπει στην πεδινή και ημιορεινή ζώνη να διαδοθεί σε μεγάλους αριθμούς η χαρουπιά, η οποία είναι η κύρια απάντηση στην επερχόμενη κλιματική αλλαγή για την βελτίωση της μελισσοκομικής χλωρίδας.

Δημιουργία φυτωρίου για τον πολλαπλασιασμό ενδημικών της Σάμου μελισσοκομικών φυτών.

Ορισμός διακριτών θέσεων μελισσοκομείων συγκεντρωμένες στο κέντρο περίπου της έκτασης του μελισσοκομικού πάρκου, στις οποίες να παρέχεται οδική πρόσβαση, παροχή νερού με πυροσβεστικούς κρουνούς από το προαναφερθέν δίκτυο, ηλεκτροδότηση από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.

Συστηματικοί εμβολιασμοί των υφιστάμενων πεύκων με τον εργάτη του πεύκου Marchalina hellenica. και προστασία αυτού.

Εγκατάσταση συστήματος ανανεώσιμων πηγών ενέργειας με φωτοβολταϊκά πάνελ για ενεργειακή ανεξαρτησία και αυτοχρηματοδότηση των εξόδων λειτουργίας του πάρκου.

Ενδεχόμενος εμπλουτισμός της μελισσοκομικής χλωρίδας με ξενικά είδη.

Εφαρμογή δράσεων οικοτουρισμού με χάραξη- σήμανση μονοπατιών, δημιουργία βοτανικού πάρκου με συλλογή από ενδημικά φυτά της Σάμου και δημιουργία κάποιων εκθετηρίων με μελισσοκομικά προϊόντα.

Εγκατάσταση μετεωρολογικών σταθμών. Με αισθητήρες και συστημάτων έγκαιρης προειδοποίησης για πυρκαγιά.

Δημιουργία πέραν του αγροτοδασικού οδικού δικτύου, ικανού αριθμού αντιπυρικών ζωνών, με παροχή μεγάλων ποσοτήτων νερού από πυροσβεστικούς κρουνούς, με την τοποθέτηση λυόμενων δεξαμενών μεμβράνης σε επίμαχα σημεία, καθώς επίσης και διάφορα συστήματα πυροπροστασίας , όπως κανόνια εκτόξευσης νερού σε δύσβατες περιοχές, καθώς η υψομετρική διαφορά από τις ομβροδεξαμενές θα εξασφαλίζει μεγάλες πιέσεις.

ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ

Δημιουργία του κατάλληλου νομικού πλαισίου στον δασικό νόμο για την νομιμότητα των παραπάνω παρεμβάσεων.

Ορισμός ως φορέα διαχείρισης τους Μελισσοκομικούς Συνεταιρισμούς

Η επίβλεψη της διαχείρισης αυτών των πάρκων θα γίνεται μέσω Δασαρχείων, Πυροσβεστικής Υπηρεσίας, Δήμου, Περιφέρειας στα θέματα αρμοδιότητας του καθενός.

Στα συγκεκριμένα πάρκα είναι απαραίτητη η απαγόρευση βόσκησης, συλλογής αρωματικών φυτών, κυνηγίου, υλοτομίας (πλην των ιδιωτικών δασών).

Στην περιοχή μπορεί να εγκατασταθεί πυροσβεστικό κλιμάκιο εθελοντικού χαρακτήρα (απαρτιζόμενο και από μελισσοκόμους) και τόσο στην πυροσβεστική Υπηρεσία όσο και στα εθελοντικά πυροσβεστικά κλιμάκια να υπάρχει ενημέρωση, γνώση και εκπαίδευση για τα συστήματα πυροπροστασίας, αντιπυρικές ζώνες και δεξαμενών που θα αναπτυχθούν στα πάρκα.

Οι διακριτές θέσεις μελισσοκομείων πρέπει να είναι στην διαχείριση των μελισσοκομικών συνεταιρισμών.

Συντονισμός ενεργειών μεταξύ των μελισσοκόμων και της ΔΑΟΚ{Διεύθυνση Αγροτικής Οικονομίας -Κτηνιατρικής } για την καταπολέμηση των ασθενειών στα μελισσοσμήνη. Επίβλεψη των μελισσοκομικών εκμεταλλεύσεων από την ΔΑΟΚ.

Συνεργασία με Ινστιτούτα και Πανεπιστήμια για την εφαρμογή ερευνητικών προγραμμάτων κτλ.

Δημιουργία πρότασης στο νέο Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης{Π. Α Α.} για να περιληφθούν κατάλληλες δράσεις, ώστε να ενισχυθεί η υλοποίηση μελισσοκομικών πάρκων και η βελτίωση της μελισσοκομικής χλωρίδας. Στο ΠΑΑ 2014-2020 το μόνο μέτρο που προσεγγίζει τις παραπάνω δράσεις είναι το μέτρο 8.1. «Επενδύσεις στην ανάπτυξη δασικών περιοχών και στην βελτίωση της βιωσιμότητας των δασών» χωρίς όμως ύπαρξη επιλεξιμότητος

Μανώλης Νικ. Κάρλας
Περιφερειακός Σύμβουλος»