Πράγματι, ορθώς οριοθετούμε την πρώτη του Σεπτέμβρη ως αρχή του νέου χρόνου βροχοπτώσεων, αλλά και ως νέα αγροτική περίοδο που αρχίζουν οι σπορές των γεννημάτων αφού προηγουμένως βρέξει. Άρα για την γεωργία μας ο βασικός παράγων ήταν και είναι οι βροχές. Το νερό λοιπόν πηγή ζωής και ανάπτυξης ενός τόπου. Και ο τόπος μας είναι ένας πλούσιος τόπος όπως ξέρουμε και θα δούμε σε βροχοπτώσεις, που το γεωφυσικό ανάγλυφο έχει δημιουργήσει πολλές πηγές, αιτίες που στην αρχαιότητα είχαν δώσει την ονομασία Υδρύλλη, παράλληλα δε και ένα καταπράσινο νησί που είχε πάρει την ονομασία Μελάμφυλλος.
Η φετινή χρονιά βροχοπτώσεων από 1η Σεπτεμβρίου 2018 έως 31η Αυγούστου 2019 ήταν η πιο βροχερή χρόνια των τελευταίων 40 χρόνων. Έκλεισε με 1.707 χιλιοστά νερού, μέσα σε οχτώ μήνες, όπως βλέπουμε στον πίνακα. Η περίοδος των βροχοπτώσεων, από Νοέμβριο έως Φεβρουάριο, ήταν μήνες συνεχών βροχοπτώσεων που εάν είχαμε παραγωγή ελαιοκάρπου θα μας δυσκόλευε στην συγκομιδή και θα δημιουργούσε ποικίλα προβλήματα. Η χρονιά με τα 1.707 χιλιοστά βροχής, ήτοι 1.707μέτρα κυβικά στο στρέμμα, ήταν μια δύσκολη και επικίνδυνη χρονιά αφού τα χώματα ήταν συνεχώς κορεσμένα από νερό και διατρέχαμε συνεχώς κινδύνους σε μια νεροποντή οι κοίτες των χειμάρρων να μην χωρούν την ποσότητα του νερού, έτοιμα να ξεχειλίσουν και να πλημμυρίσουν διάφορες περιοχές του νησιού. Ευτυχώς που λέμε για άλλη μια φορά πως τη γλιτώσαμε.
Όμως γίνεται αναγκαίο οι υπεύθυνοι και οι αρμόδιοι να λάβουν τα απαραίτητα μέτρα ούτως ώστε να απομακρύνεται ο κίνδυνος πλημμυρών. Όπως ήταν φυσικό οι δυο μεγάλες πηγές της νοτιοανατολικής Σάμου, «Μάνας Κοκκαρίου» και «Νεροτροβιάς Μύλων», από τον Ιανουάριο έως το τέλος Μαΐου, εκατομμύρια κυβικά μέτρα νερού ανάβλυσαν και διοχετεύτηκαν μέσου των χειμάρρων στη θάλασσα. Ευτυχώς που έχουμε αυτόν τον αξιόλογο ταμιευτήρα που μας καλύπτει όλες τις ανάγκες και πρέπει κάποτε να τον προστατέψουμε, γιατί στη σημερινή εποχή τα πάντα φθείρονται-μολύνονται και το μέχρι στιγμής ενδιαφέρον των υπευθύνων απουσιάζει.
Μια άλλη παρατήρηση, οφθαλμοφανής, είναι ότι τουλάχιστον την τελευταία δεκαετία έχουν μειωθεί οι βροχές την περίοδο που τις έχουμε ανάγκη, δηλαδή Σεπτέμβριο - Οκτώβριο και Απρίλη - Μάη. Έχουν όμως αυξηθεί τους τέσσερις μήνες Νοέμβριο, Δεκέμβριο Ιανουάριο και Φεβρουάριο.
Έτσι η περίοδος ανομβρίας και ξηρασίας διατηρείται σταθερή, περίπου επτά μήνες, δημιουργώντας προβλήματα στις ελιές στα αμπέλια και στα εσπεριδοειδή. Τα αποθέματα στο χώμα εξαντλούνται, ιδίως με τα συνεχή άβροχα και ηλιόλουστα του καλοκαιριού μελτέμια, που οι επιπτώσεις στα φυτά αυτά παραμένουν αρνητικές. Τις θετικές επιπτώσεις του νερού στην αμπελουργία θα τη δούμε τη χρονιά του 1997 όταν τον Σεπτέμβριο του 1996 έπεσαν 120 χιλιοστά νερού και ζωντάνεψαν τα αμπέλια από τον λήθαργο εξ αιτίας υγρασίας έχοντας μία αύξηση της παραγωγής 30% σε όλη την καλλιέργεια της αμπέλου στο νησί. Το γιατί; Απλώς τα ‘φερε η χρονιά, χωρίς να προσπαθήσουμε να επισημάνουμε την αιτία και να την αξιοποιήσουμε καταλλήλως.
Αυτά τα προαναφερόμενα γεγονότα των βροχοπτώσεων μπορούμε να τα αποδώσουμε σε αυτό που λέγεται τελευταίως κλιματική αλλαγή; Δύσκολα να απαντηθεί. Γιατί και παλαιότερα είχαμε περιόδους, δηλαδή μερικά χρόνια με πολλές βροχοπτώσεις, αλλά και περιόδους ανομβρίας. Τελευταία δεκαετία παρουσιάζει την ιδιαιτερότητα να έχουμε πολλές βροχές τους χειμερινούς τέσσερις μήνες ενώ καθόλου έως μειωμένες τους μήνες Σεπτέμβρη, Οκτώβρη, και Απρίλη Μάη, τότε που τα φυτά έχουν ανάγκη από νερό. Για τους μήνες Ιούνιο, Ιούλιο και Αύγουστο, είναι μήνες που ανέκαθεν δεν είχαμε καθόλου βροχόπτωση. Εάν το φαινόμενο αυτό συνεχιστεί τότε θα μπορέσουμε να πούμε μετά βεβαιότητας ότι έχει επέλθει κλιματική αλλαγή και στον τόπο μας, κάτι που θα μας αναγκάσει να λάβουμε πρόσθετα μέτρα για τις καλλιέργειες και όχι μόνο. Όμως υπάρχει και το σοφό ρητό «ουδέν κακόν αμιγές καλού». Και αν τα ανωτέρω δεν είναι ευχάριστα για τον αγροτικό κόσμο η επέκταση της περιόδου άνευ βροχών διευκολύνει την ανάπτυξη της τουριστικής περιόδου. Γιατί ο τόπος μας το έχει αυτό. Τουριστική περίοδο Απρίλιος έως Οκτώβριο, μήνες με λίγες βροχές, κάτι που δεν το έχουν τα βόρεια τουριστικά θέρετρα της Ελλάδας. Διότι οπωσδήποτε οι βορειοευρωπαίοι έρχονται για τον ήλιο και όχι για βροχές και συννεφιές που σε αυτά είναι πλούσιοι.
Επίλογος. Αυτό που θα πρέπει να θυμόμαστε είναι ότι τη χρονιά 2018-2019 είχαμε το ρεκόρ βροχοπτώσεων τα τελευταία 40 χρόνια με 1.707 χιλιοστά νερού όταν το προηγούμενο ρεκόρ το είχαμε το 2014-2015 με 1.521 χιλιοστά.
Βροχοπτώσεις σε χιλιοστά ανά μήνα τον χρόνο 2018 – 2019
Σεπτέμβριος 2018. Χιλιοστά 0
Οκτώβριος <<. <<. 20
Νοέμβριος. <<. <<. 277
Δεκέμβριος. <<. <<. 249
Ιανουάριος 2019 <<. 759
Φεβρουάριος <<. <<. 102
Μάρτιος <<. <<. 135
Απρίλιος. <<. <<. 151
Μάιος. <<. <<. 14
Ιούνιος 0
Ιούλιος 0
Αύγουστος 0
Σύνολο 1707
Από την έντυπη έκδοση
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου