Υποστράτηγος ε.α. Αρταβάνης: «Ο στρατιώτης πρέπει να ξημεροβραδιάζεται με μια και μόνη σκέψη: ‘’Η Πατρίς υπεράνω πάντων’’»

Πέτρος Αρταβάνης. Και μόνο το άκουσμα του ονόματος ξεδιπλώνει μνήμες, φέρνει στην επιφάνεια ιστορίες από το παρελθόν, αφηγήσεις ξεχωριστών περιστατικών σε πολλούς. Για τη Σάμο, που ο ίδιος αγάπησε σαν δεύτερη πατρίδα του, αποτελεί αξιωματικό θρύλο των Ειδικών Δυνάμεων που πρόσφατα ολοκλήρωσε τη συγγραφή βιβλίου αφιερωμένου σε αυτή. 

Συζητώντας μαζί του διακρίνει κανείς εύκολα την ποιότητα του ανδρός και τα στοιχεία που “χτίζουν” χαρακτήρες για να υπηρετήσουν με σθένος την πατρίδα. Οι σκέψεις του για στιγμές του παρελθόντος, όπως η εισβολή στην Κύπρο, η σημερινή κατάσταση με τους εξ ανατολών γείτονες και φυσικά η Σάμος ξετυλίγονται στη συνέντευξη που παραχώρησε στον διευθυντή του “Σαμιακού Βήματος” Μάνο Στεφανάκη.

1. Στρατηγέ μου, θέλω να ξεκινήσουμε γυρνώντας πίσω το χρόνο, σε χρόνια διαφορετικά από τα σημερινά. Σε μια Σάμο αλλιώτικη. Απ΄ όσο είμαι σε θέση να γνωρίζω, αφιχθήκατε για πρώτη  στη Σάμο, νεαρός ανθυπολοχαγός, λίγους μήνες μετά την τουρκική εισβολή στην Κύπρο.  Θέλω να μου μεταφέρετε τις πρώτες σας εντυπώσεις, την κατάσταση που επικρατούσε τότε και αν θυμάστε τι σκέψεις κάνατε, δεδομένου ότι διανύαμε άκρως τεταμένες σχέσεις με τους απέναντι.

Εις το βιβλίον μου: «Η Σάμος που αγάπησα» αναφέρομαι ειδικά στο κεφάλαιο «Το ταξίδι μας» αναλυτικά στα της μετακινήσεώς μας από το Μεγάλο Πεύκο στο νησί της Σάμου. Με τέσσερα αεροσκάφη (Α/Φ) τύπου Nord Atlas, ξημερώματα περί την 05:30 της 30ης Μαρτίου 1975 προσγειωθήκαμε στο αεροδρόμιο του Πυθαγορείου. Για μένα προσωπικά ολοκληρωνόταν ένα όνειρο των παιδικών μου χρόνων να γνωρίσω αυτό το άγνωστο Αιγαίο και τα νησιά του, μιας και το όνειρό μου ήταν να γίνω καπετάνιος του εμπορικού μας ναυτικού. Από την  άλλη πλευρά βρέθηκα σε ένα νησί που από την πρώτη ματιά, λόγω του δυσκόλου αναγλύφου του εδάφους του με προβλημάτισε. Ήταν βλέπετε η πρώτη μου έγνοια και προτεραιότητα σαν στρατιωτικός. Όσον αφορά την όλη  κατάσταση στο νησί μετά τα γεγονότα της Κύπρου, θα έλεγα τα εξής:

α. Δεν θεωρούσα ως στρατιωτικός  τον εαυτόν  μου ηττημένο, λόγω της δράσεως των Δυνάμεων Καταδρομών στην Κύπρο που άφησαν εποχή, αλλά και των 32 ανδρών του λόχου μου που απεστάλησαν με τα Α/Φ στην Κρήτη ως Αποστολή Συμπληρώσεως (ΑΣ) της Α΄ μοίρας Καταδρομών (ΜΚ). Την ηρωική δράση του συμμαθητού μου Κοϊμτζόγλου Νικολάου, ο οποίος ανέτρεψε  τουρκικό τάγμα, με χειριστή Π.Α.Ο. 90 χιλιοστών, τον Δημήτριο Καβακιώτη (+), στρατιώτη του λόχου μου της ΑΣ και δεν κατελήφθη ολοκληρωτικά η Λευκωσία, υπό την στιβαράν διοίκηση, του διοικητού της Α΄.Μ.Κ. Αντισυνταγματάρχου, Παπαμελετίου Γεωργίου (+), ο οποίος προσφάτως μας εγκατέλειψε (μεταξύ άλλων διέσωσε και το αεροδρόμιο Λευκωσίας, μη υπακούοντας στις διαταγές των ανδρών του ΟΗΕ). Λοιπές λεπτομέρειες, για τους ενδιαφερομένους, ας κοιτάξουν την έκδοση της Λέσχης Καταδρομέων-Ιερολοχιτών (Μαυρομιχάλη 15 Τ.Κ. 10679) με τίτλο: «Οι καταδρομείς κατά του Αττίλα – Κύπρος 1974 – Επιχειρήσεις Δυνάμεων Καταδρομών κατά του Αττίλα».

β. Ένιωσα την πίκρα, που όπως πιστεύω όλοι οι Έλληνες αισθάνθηκαν τότε για την προδοσία που έγινε από μεγάλους «εθνάρχες»  και τους οποίους κάποτε σε τηλεοπτική του συνέντευξη απεκάλυψε ο αείμνηστος Καθηγητής Νεοκλής Σαρρής (+).

γ. Τέλος, την ίδια πικρία έφεραν και οι Σάμιοι, αλλά η παρουσία μας στο νησί άρχισε σιγά-σιγά να εμπεδώνει το αίσθημα ασφαλείας και άρχισαν πλέον στο νησί να ξεφεύγουν απ’ το αρνητικό μούδιασμα που τότε τους διακατείχε.

2. Εισήλθατε στη Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων το 1969. Τα περισσότερα χρόνια, στην μετέπειτα καριέρα σας, υπηρετήσατε στις Ειδικές Δυνάμεις. Μιλήστε μας γι’ αυτή σας την επιλογή.

Το όνειρό μου δεν ήταν να πάω στο στρατό. Ήθελα να γίνω συνεχιστής των παππούδων μου, του πατέρα μου και του μεγάλου μου αδελφού του Σπύρου. Να γίνω δηλαδή καπετάνιος του εμπορικού ναυτικού. Τον πατέρα μου τον έχασα σε τρυφερή παιδική ηλικία και έτσι ο Σπύρος ήταν στην ουσία ο πατέρας μου. Μετά την απαγόρευσή του να μην μπαρκάρω εστράφηκα  στο στρατό πρωτίστως και δευτερευόντως στο πολυτεχνείο. Είχα ήδη δύο αδέλφια αξιωματικούς (τάξεων 1956 και 1960 και αποφοίτους του Πολυτεχνείου). Ως ανήσυχο πνεύμα και αθλητής του στίβου και του υγρού στίβου, έβαλα ως στόχο να πάω στην Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων (ΣΣΕ) με σκοπό να σταδιοδρομήσω ως αξιωματικός (στους Λόχους Ορεινών Καταδρομών Λ.Ο.Κ.). Πράγμα που επέτυχα ως πρώτος στην επιλογή μας. Έκτοτε σταδιοδρόμησα στις Δυνάμεις Καταδρομών και διοίκησα τις πλέον επίλεκτες μονάδες των (Ε.Τ.Α., 4ον Ε.Τ.ΕΘ.). Δεν  εφείστηκα  κόπων, μόχθων (ήμουν τρομερά σκληραγωγημένο παιδί από μικρός), το γλέντησα που λέμε γιατί έγινα εν ενεργεία αλεξιπτωτιστής και υποβρύχιος καταστροφεύς (βατραχάνθρωπος). Όμως το κυριότερον και σπουδαιότερον είναι, ότι είχα την τύχη να υπηρετήσω σε τέτοιες Μονάδες ώστε να γνωρίσω στην κυριολεξία όλη την Ελλάδα. Αυτή ήταν η επιλογή μου και ουδέποτε μετάνοιωσα γι’ αυτό.

3. Ακούμε συχνά-πυκνά για τις Ειδικές Δυνάμεις της πατρίδας μας και στις μέρες μας. Αισθανόμαστε περήφανοι, δεν χωρά αμφιβολία περί τούτου. Θα ήθελα όμως να μας πείτε εάν υπάρχουν διαφορές από το παρελθόν. Αν ζήσατε καταστάσεις που ίσως σήμερα δεν υφίστανται.

Στην ερώτησή σας αυτή θα ήθελα να απαντήσω, με τις εξής, κατά τη γνώμη μου, κατασταλαγμένες απόψεις μου:

α. Ο στρατιώτης πρέπει να ξημεροβραδιάζεται με μια και μόνη σκέψη: «Η Πατρίς υπεράνω πάντων» και

β. Ο στρατιώτης δεν είναι καλλιτέχνης για να έχει ανάγκη χειροκροτημάτων και επιβραβεύσεων. Άλλωστε είναι γεμάτος  αν έχει συνειδητοποιήσει  την  α΄ άποψή μου. Ναι όλοι οι Έλληνες πρέπει να είναι  υπερήφανοι διά τις Δυνάμεις Καταδρομών, διότι πάντα ανταπεκρίθησαν στα υψηλά τους καθήκοντα σεβόμενες την βαριά ιστορία που κουβαλούν. Εκείνο όμως που πολλές φορές στοιχίζει είναι η αρνητική θέσις  νεοφανών πιστών του φρούτου των τελευταίων ετών που λέγεται παγκοσμιοποίησις  που τόσα σιγά-σιγά δεινά επισωρεύει  στην Πατρίδα μας. Για να γίνω πλέον σαφής, συνέβη εδώ στη Σάμο, την εποχή που έγινε το τρίαθλο, για τα 70 χρόνια του Ιερού Λόχου να εκφραστεί  κάποιος αρνητικά δια την  δράση του. Η απάντησίς μου είναι ότι οι άνδρες του Ιερού Λόχου, έδρασαν διακινδυνεύοντας τις ζωές τους και με τις σχετικές απώλειες, όχι σε μία ή δύο ή τρείς  αλλά σε 385 επιχειρήσεις. Ας μην βομβαρδίζουν λοιπόν εκείνους που πολέμησαν για να είμαστε εμείς ελεύθεροι αλλά και τα πρότυπά μας για τις Δυνάμεις Καταδρομών. Μην ξεχνάμε ότι με την σημερινή ονομασία τους, Ειδικές Δυνάμεις, τόσον του στρατού όσον και του ναυτικού και της πολεμικής αεροπορίας δεν παύουν να είναι ένας ζωντανός οργανισμός. Ένας οργανισμός που προσαρμόζεται με νέες τεχνικές, εξοπλισμούς και ανταλλαγή απόψεων σε συνεργασία με Ειδικές Δυνάμεις άλλων στρατών. Είναι πάρα πολύ άσχημο να προβάλλονται καταστάσεις και γεγονότα παλαιοτέρων εποχών (αν και είμαι λάτρης των παλαιών και εκπαιδεύσεων) πως τότε ήσαν καλύτερα και λοιπά. ΟΧΙ, ΛΑΘΟΣ.  Απλά προσαρμογή με βάση τις παλαιές καταστάσεις και εκπαιδεύσεις με τα νέα δεδομένα θα πρέπει να είναι η απάντησις με την οποία συμφωνώ απολύτως. Καταστάσεις δύσκολες ναι έζησα, αλλά αυτό είναι ένα στοιχείο το οποίον δεν πρέπει να κοινοποιείται και ούτε να αποτελεί αντικείμενο επιβραβεύσεων από άλλους πλην των υπευθύνων. Βλέπετε στον τομέα της μυστικότητος  πάσχομεν από «ανίατον ασθένεια». Οι δύσκολες καταστάσεις πάντα θα υφίστανται διότι βλέπετε η τύχη μάς έφερε να είμαστε περιτριγυρισμένοι από άσπονδους εχθρούς. Όμως όλοι πρέπει να είμεθα αισιόδοξοι όταν μένουμε ενωμένοι και πιστοί στην αποστολή μας και που μας φωτίζει ο Μακρυγιάννης  λέγοντας τα λόγια τούτα: «…η τύχη μας, έχει τους Έλληνες πάντοτε ολίγους. Ότι αρχή και τέλος, παλαιόθεν και τώρα, όλα τα θεριά πολεμούν να μας φάνε και δεν μπορούν. Τρώνε από ‘μας και μένει και μαγιά…»

4. Επιτρέψτε μου να  επανέλθουμε στο αγαπημένο σας νησί, τη  Σάμο. Άλλωστε γι΄ αυτό κάνουμε σήμερα τη συνέντευξη, εξ αφορμής του προσφάτως εκδοθέντος βιβλίου σας «Η Σάμος που αγάπησα». Επιστρέψατε στο νησί  συνολικά 4 φορές, αν δεν κάνω λάθος. Εννοώ, σε διαφορετικές φάσεις και με διαφορετικούς βαθμούς. Σε ποιες περιόδους; Αν είναι δυνατόν να μας περιγράψετε τις αλλαγές που διαπιστώνατε κάθε φορά στον τόπο και ίσως στους ανθρώπους του.

Όλοι σχεδόν οι βαθμοί μου, από Ανθυπολοχαγού μέχρι Αντισυνταγματάρχου φέρουν «άρωμα»  Σάμου. Τι θέλω να πω μ΄ αυτό; Απλά όλους αυτούς τους βαθμούς  σε διαφορετικές περιόδους έτυχε να υπηρετήσω στο νησί μου, ας μου επιτραπεί αυτή η έκφρασις, γιατί για μένα είναι η δεύτερή μου πατρίδα. Το νησί δεν άλλαξε καθόλου μα καθόλου σαν φύση. Πάντα παραμένει «ΑΝΘΕΜΟΥΣΑ». Ασφαλώς και υπάρχει διαφοροποίηση και  ανάπτυξη σε όλους τους  τομείς καλυτερεύσεως της ζωής των κατοίκων. Ναι υπάρχει πρόοδος σε όλους τους τομείς, με διαφορά θα έλεγα, έστω κι αν επανερχόμουνα μετά από ένα ή δύο ή και περισσότερα χρόνια στο νησί, πάντα προς το καλύτερο. Εκείνο όμως που σίγουρα δεν άλλαξε καθόλου είναι ο Σαμιώτης. Άνθρωπος ελεύθερος και ίσως μερικές φορές «ανεξέλεγκτα  ελεύθερος», εργάτης, φιλότιμος, ερευνητής, προσηνής, φιλικός, σκληρός, ανήσυχος, αντάρτης και όλα ετούτα τα παραπάνω και πάρα πολλά άλλα δεν τα έκανε από αρχαιοτάτων χρόνων από μόνος του, τα έκανε γιατί  η «φωλιά» του, το σπιτικό του δηλαδή ήταν σίγουρη κι  αυτό εστιάζεται στην κυριολεξία στην Σαμιώτισσά του.

5. Το βιβλίο «Η Σάμος που αγάπησα» θα παρουσιαστεί σύντομα στη Σάμο, συγκεκριμένα την Τετάρτη στις 23-5-2018 στο Βαθύ και 24-5-2018 στο Καρλόβασι. Έχουν όμως προηγηθεί  2 ακόμη βιβλία. Μιλήστε μας γι αυτά. Επίσης γνωρίζω ότι ήδη έχει ετοιμαστεί το 4ο. Τι θα πραγματεύεται;

Πράγματι, στις 23.5.2018 και ώρα 19:00 θα πραγματοποιηθεί, στο Πνευματικό Κέντρο της Ιεράς Μητροπόλεως Σάμου, Ικαρίας και Κορσεών, η παρουσίαση του πονήματός μου «Η Σάμος που αγάπησα», την δε επομένη 24.5.2018 και ώρα 20:00 στην Αίθουσα Εκδηλώσεων του τέως Δημαρχείου Καρλοβασίου. Στο πόνημά μου αυτό, αναφέρομαι στα προσωπικά μου βιώματα από την Σάμο διανθισμένα με στοιχεία πολιτιστικά, εθιμοτυπικά, λαογραφικά, θρησκευτικά, παιδείας κλπ.  Από πλούσια βιβλιογραφία.

Όσον αφορά το πρώτο μου βιβλίο «ΠΡΕΒΕΖΙΑΝΙΚΑ έξυπνα, πικάντικα και πονηρά» αναφέρομαι τόσο σε προσωπικά μου βιώματα, αλλά και παλαιοτέρων εποχών για χαρακτηριστικούς τύπους της Πρεβέζης που σκόρπαγαν «αφιλοκερδώς» το γέλιο στην κοινωνία της Πρεβέζης. Ήταν το πρώτο  της τριλογίας «ΠΡΕΒΕΖΙΑΝΙΚΑ».

Το δεύτερο βιβλίο με τίτλο «ΣΙΝΩΠΗ  με την μάνα γύρα απ’ το μαγκάλι» αφορά διηγήσεις και βιώματα της μάνας μου, που γεννήθηκε στη Σινώπη του Πόντου. Αγγίζει όλες τις πτυχές του προσφυγικού, της  γενοκτονίας κλπ.  Και δίνει τις κατάλληλες απαντήσεις σε ανάλγητους  και ανθέλληνες, θα έλεγα, που αρνούνται στην ουσία τον ελληνισμό της Μικράς Ασίας, Ανατολικής Θράκης και του Πόντου. Στο πόνημα αυτό φαίνεται  καθαρά και στην κυριολεξία η γνώμη του τραπεζούντιου Δημήτρη Ψαθά, ότι: «Οι Πόντιοι έφεραν μέσα τους το σπέρμα της ζωής και όχι το σπέρμα του θανάτου».

Το τελευταίο και δεύτερο της τριλογίας ΠΡΕΒΕΖΙΑΝΙΚΑ, αναφέρεται και πάλι στο ίδιο θέμα με το πρώτο, αλλά με περισσότερη προσωπική γνώμη ή αν θέλετε συμμετοχή.  Βλέπετε ήμουνα από τα παιδιά εκείνα που δούλεψα από μικρός στο λιμάνι της Πρεβέζης και έχω προσωπική γνώμη επί προσώπων και καταστάσεων. Τιτλοφορείται με το: «ΠΡΕΒΕΖΙΑΝΙΚΑ παρά ένα τεσσαράκοντα».

6. Μοιραία θα επιστρέφω με τις ερωτήσεις μου στην στρατιωτική σας καριέρα. Έχετε περατώσει τις σπουδές σας σε όλα τα προβλεπόμενα στρατιωτικά σχολεία σε Ελλάδα και εξωτερικό. Μεταξύ αυτών Σχολή Πεζικού των ΗΠΑ, Διεθνές Σχολείον Περιπόλων Αναγνωρίσεως Μακράς Ακτίνος (I.L.R.R.P.S.), στο οποίο μάλιστα διατελέσατε εκπαιδευτής καθώς και το σχολείον κλειστού κυκλώματος των ΗΠΑ (SEAL). Διαπιστώσατε διαφορές στον τρόπο εκπαίδευσης αλλά και λειτουργίας διοίκησης στο εξωτερικό αν συγκρίνουμε με την Ελλάδα;

Εδώ θα ήθελα να ξετυλίξω μια άλλη πλευρά του χαρακτήρος μου, πάνω στα θέματα εκπαιδεύσεως. Ήμουν και παραμένω λάτρης του ρητού «περισσότερος ιδρώτας στην εκπαίδευση, λιγότερο  αίμα στην μάχη». Αλλά και να μην φεύγει κανείς εκπαιδευόμενος από τα χέρια μου με ελλείψεις που ίσως σε τυχόν επιχειρήσεις να του στοιχίζανε τη ζωή του. Όπως αντιλαμβάνεστε, πέρα βέβαια από τον ανθρώπινο τομέα, δεν χάριζα στην εκπαίδευση «του αγγέλου μου νερό».  Είχα την τύχη να έχω καλούς εκπαιδευτάς, παραδείγματα προς μίμησιν, που πιστεύω πήρα πολλά από αυτούς, και πάντα ήμουν μπροστά και πρώτος στις εκπαιδεύσεις των υφισταμένων μου και ας ήταν κοπιώδες για μένα. Πλέον όμως των εκπαιδεύσεων και εκπαιδευτών μου στην Ελλάδα,  είχα την τύχη να έχω τρείς φορές εκπαιδευόμενος και εκπαιδευτής, διοικητή και συναδέλφους συνεργάτες  των  S.A.S. (Special Air Service) της  Μεγάλης Βρετανίας  από τους οποίους εκέρδισα πολλά. Είναι εκείνοι που από την Μέση Ανατολή μετέδωσαν το πνεύμα τους στον ελληνικό στρατό που εξακολουθεί να υφίσταται ακόμα και σήμερα. Για να γίνω δε πιο σαφής, ο Άγγλος καταγίνεται με όλα, είναι γνώστης πολλών πραγμάτων εν σχέση με τον Αμερικανό, τον Γερμανό ή τον Γάλλο που περισσότερο στηρίζονται στην εξειδίκευση-ειδικότητα. Γνωρίζουν ασφαλώς και άλλα καθήκοντα και ειδικότητες, αλλά ο πόλεμος δεν ρωτάει τι ειδικότητα έχεις. Τα σχολεία του εξωτερικού ασφαλώς και μου έδωσαν άλλες εμπειρίες και θα έλεγα ότι με ολοκλήρωσαν σαν επαγγελματία ειδικά στα θέματα οργανώσεως και προγραμματισμού. Όσον αφορά την σύγκριση με την Ελλάδα, κατά την γνώμην μου μόνο οι Άγγλοι θα μπορούσαν να συγκριθούν μαζί μας. Τούτο, δια τους Έλληνες συγκεκριμένα, δεν αποτελεί υπερφίαλη θέση αλλά πραγματικότητα διότι ο Έλληνας λόγω χαρακτήρος του και ιστορίας του, έχει την δυνατότητα να διακρίνεται παντού μέχρι σήμερον. Για μένα δεν ισχύει  η γνώμη «καλοθελητών» γνωστής πολιτικής παρατάξεως, ότι ο καλός στρατός πρέπει να έχει: «Τούρκο αξιωματικό και Έλληνα φαντάρο». Ε! εδώ και αν είναι το οξύμωρον  διότι:

α. Δεν είδα και δεν γνώρισα Τούρκο αξιωματικό να πρωτεύει σε σχολεία του εξωτερικού.

β. Αυτοί που λένε αυτά δεν εγνώρισαν τον αυταρχισμό του Τούρκου αξιωματικού που βασικά εκπηγάζει και από το κοράνι και

 γ. τον Έλληνα στρατιώτη ποιος τον εκπαίδευσε και τον εκπαιδεύει;

7. Στρατηγέ μου, ζούμε σε εποχές μεγάλης έντασης με την Τουρκία. Συνεχείς προκλήσεις, υπερπτήσεις, εμβολισμοί σκαφών, σκληρή γλώσσα και αντεγκλήσεις από τους απέναντι. Η ψυχραιμία που επιδεικνύει η ελληνική πλευρά συνιστά ορθή αντιμετώπιση της κατάστασης; Δεν προδίδει υποχωρητικότητα και συνεχή αναδίπλωση, άρα αδυναμία; Παρακολουθείται συνεχώς την κατάσταση. Πώς θα περιγράφατε  τα όσα συμβαίνουν και τι στάση θα πρέπει να έχουμε σε περιόδους που έχουμε ΑΟΖ, τεράστια οικονομικά συμφέροντα με την εμφάνιση υποθαλάσσιων  κοιτασμάτων στην Κύπρο και την ανάμειξη χωρών όπως οι πανίσχυρες ΗΠΑ αλλά και η Γαλλία και η Ιταλία,  για να αναφέρουμε και Ευρωπαϊκές χώρες και μην ξεχνούμε το Ισραήλ και την Ρωσία που έχει επανέλθει σε θέση ισχύος την περίοδο Πούτιν.

Μπήκατε σε ένα κεφάλαιο που λόγω εμπειρίας μου στα χρόνια που έχω ζήσει, ανενδοίαστα θα έλεγα, μια και αφορά πολιτικήν: «απελθέτω απ’ εμού το ποτήριον τούτο». Για να ξεκαθαρίσουμε όμως την κατάστασιν, παραβιάσεις, μικροεπεισόδια και αντεγκλήσεις  πάντοτε εγίνοντο με όλα τα όμορα κράτη. Όσον αφορά τους κρατούντες, καλόν θα έλεγα θα ήταν αν οι πολιτικοί μας διαβάζανε  και λίγο τους αρχαίους  Έλληνες συγγραφείς  και ιδιαιτέρως τον Αριστοτέλη  που μας λέει: «Αρχή άνδρα δείξει». Ως γνωστόν η πολιτική ποτέ δεν άνοιγε τα χαρτιά της και συγκεκριμένα ποτέ δεν ήταν πάνω στο τραπέζι  αλλά κάτω απ’ αυτό. Καλόν επίσης θα ήταν οι πολιτικοί μας να θυμούνται  τα  λόγια του Γέρου του Μωριά όταν ρωτήθηκε το τι είδε και άκουσε σε κάποια από τις Εθνοσυνελεύσεις και απάντησε με θυμό και πικραμένα ότι: «Είδα κόμμα αγγλόφιλο, κόμμα γαλλόφιλο, κόμμα ρωσόφιλο, μόνο ελληνόφιλο δεν είδα». Έτσι κατά την γνώμιν μου θα πρέπει  οι πολιτικοί μας να βλέπουν και να έχουν πολύ υψηλά τα συμφέροντα της πατρίδος μας και όχι άλλων κρατών-ταγών. Ας θυμηθούμε το 1965 περίπου όταν ο Γεώργιος Παπανδρέου εξέδωσε νόταμ  ότι στην περίπτωση  παραβιάσεως του FIR   Αθηνών από τουρκικό αεροσκάφος θα καταρριφθεί. Έκτοτε πέρασε πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα για να προβούν σε τέτοια ενέργεια οι Τούρκοι.  Όσον αφορά την υποχωρητικότητα, αναδίπλωση ή και αδυναμία αντιμετωπίσεως των διαφόρων καταστάσεων καλόν θα ήτο να προπαρασκευάζουν την πατρίδα για οποιονδήποτε  υποτιθέμενο κίνδυνο. Άλλωστε οι προκλήσεις που ανέχτηκε ο Ιωάννης Μεταξάς ήταν πάμπολλες και δεν ήταν μόνο η ΕΛΛΗ στην Τήνο. Το λέγω δε τούτον  εν πλήρη γνώση διότι προσπαθούσε να μην εμπλακεί σε πόλεμο, αλλά απ’ την άλλη πλευρά προετοιμάζετο για πόλεμο. Τυγχάνει να είμαι πλήρως γνώστης αυτού καθότι συνέγραψα  την ιστορία του 15ου Συντάγματος  Πεζικού  (Σ.Π.) «Γκραμπάλα»   του οποίου είχα την τιμή να διοικήσω επί δύο έτη.  Συγκεκριμένα το 15ο Σ.Π. προεπεστρατεύθη  από τα τέλη Ιουλίου του 1940 και έδρεψε  δάφνες επί του όρους Γκραμπάλα  του οποίου φέρει τιμητικά τον τίτλο.  Το τελευταίο σκέλος περί ΑΟΖ και ενδιαφερομένων κρατών, καλόν θα ήτα τα θέματα αυτά να τα χειρίζεται το άριστον διπλωματικό μας σώμα το οποίον κατά την γνώμη μου είναι παραγκωνισμένο (ευχής έργον να διαψεύδομαι γι αυτό θα ήταν) και όχι να τα χειρίζονται άνθρωποι  που δυστυχώς εμπειρία δεν έχουν. Αυτό βεβαίως, κατά την γνώμη μου συμβαίνει χρόνια πλην εξαιρέσεων. Ας μην ξεχνάμε βεβαίως ότι πάντα οι πόλεμοι εγίνοντο για λόγους οικονομικούς και όχι… για την ωραία Ελένη. Για την «μαρμίτα» λοιπόν του κάθε ισχυρού κράτους. Το θέμα όμως είναι πως θα μπορεί το κάθε μικρό κράτος να ελίσσεται κάτω από την μύτη αυτών των δυνατών προκειμένου να επιβιώνει και να ευημερεί.

8. Τι σας λείπει σήμερα που ίσως έχει χαθεί από τη ζωή στο παρελθόν;

Ο ΣΤΡΑΤΟΣ!!!

9. Αφού σας ευχαριστήσω θερμά, τι θα λέγατε στον Σαμιώτη, που ζήσατε μαζί  του και μοιραστήκατε τόσες και τόσες στιγμές, όλα αυτά τα χρόνια;

Να μην αλλάξει. Να παραμείνει αυτός που είναι και να μην αλλοτριωθεί από τις σειρήνες της εποχής που θέλουν το μαύρο να το κάνουν άσπρο. Πάντα ελεύθερος, πάντα παλληκάρι, δουλευταράς, αντάρτης, διανοούμενος, πολεμιστής, άνθρωπος και πάντα ΣΑΜΙΩΤΗΣ.