Η Σάμος του χτες του Νίκου Νόου - Επιστροφή στην Ενορία, Πάσχα 1970

Το έθιμο κρατάει ακόμα, ανήμερα του Πάσχα, μετά την Αναστάσιμη λειτουργία, όλες οι ενορίες του Βαθιού, με τα εξαπτέρυγα, τις εικόνες, την Ελληνική σημαία και τα λάβαρα της εκκλησίας μας, συγκεντρώνονται στην πλατεία Πυθαγόρα, για ένα κοινό εορτασμό της μεγάλης μέρας της Ανάστασης του Κυρίου. 

Εκατοντάδες αυτοσχέδια βαρελότα, αλλά και λίγα αγοραστά της εγχώριας παραγωγής, τρομάζουν το εκκλησίασμα, αλλά και διαλαλούν με τον βροντερό τρόπο, στα πέρατα του κόσμου, το κοσμοϊστορικό γεγονός της Ανάστασης. Μετά το τέλος της τελετής, κάθε ενορία επιστρέφει στο ναό της, αφού προηγουμένως θα περάσει από ορισμένα σημεία που έχουν επιλεχθεί παραδοσιακά, για να αναπέμψει μια δέηση, για την καρποφορία της γης, την υγεία των ενοριτών και την Ειρήνη του σύμπαντος κόσμου. Οι μικροί «πυρπολητές» ακολουθούν κατά πόδας την ενορία τους, και με ανανεωμένο εξοπλισμό συνεχίζουν τις ρίψεις των μπουρλότων, που τραντάζουν συθέμελα το Βαθύ και καλύπτουν τις ψαλμωδίες των ψαλτών και τα λόγια του ιερέα.

Άλλη εποχή, άλλες καταστάσεις, τα έθιμα κρατούσαν ζωντανή την παράδοση και δοκίμαζαν την κοινωνική αντοχή. Σήμερα η «κροτίδα» διώκεται, είναι ποινικό αδίκημα, τα παιδιά έπαψαν να ενδιαφέρονται, έχουν άλλα ενδιαφέροντα, μένει όμως το φαγοπότι με το ψητό ή γεμιστό κατσίκι, και ο χορός με τα Δημοτικά τραγούδια, στις εξοχές, τα χωριά και τους δρόμους της μεγαλούπολης με το κρασί, το κοκορέτσι και κόκκινα αυγά για τσούγκρισμα.

Το Ελληνικό Πάσχα δεν πεθαίνει, πάντα θα υπάρχει και θα ζει, όσο θα υπάρχει Ελληνισμός. Ακόμα και στην «Πλατεία των Ελλήνων», στην  μακρινή Οδησσό, όπως μας έδειξε η τηλεόραση, γιορτάστηκε από τους Έλληνες της διασποράς το Ελληνικό Πάσχα, με σούβλες, τραγούδι και μουσική. 

Στη φωτογραφία μας, η ενορία του Αγίου Σπυρίδωνος και το εκκλησίασμα, μετά τη σύναξη της Πλατείας, επιστρέφει στην ενορία της, αφού προηγουμένως θα φτάσει παραλιακά από τα Ταμπάκικα στα Πευκάκια, για μια ακόμα δέηση μπροστά στις καπναποθήκες του Σούτου. Στρατιωτικά τμήματα, βρισκόμαστε στον επταετή κύκλο της στρατιωτικής δικτατορίας, συνοδεύουν την Αναστάσιμη πομπή, ενώ χιλιάδες κόσμου έχει κατακλύσει τον παραλιακό δρόμο. Τα αυτοκίνητα απουσιάζουν, η τηλεόραση μόλις ξεκινάει, οι φούρνοι στις γειτονιές δουλεύουν στο φουλ, και η μυρωδιά από τα ψημένα κατσίκια πλημμυρίζει την ατμόσφαιρα και μαζεύουν την οικογένεια γύρω από το εορταστικό τραπέζι. 

Ένα ακόμα Πάσχα με τη βοήθεια της φωτογραφίας, κατέγραψε το ημερολόγιο της ιστορικής μνήμης…

ΠΑΤΗΣΤΕ ΣΤΗ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΓΙΑ ΜΕΓΕΘΥΝΣΗ