Ενημέρωση του δήμου για το δημοτικό σφαγείο

Στο θέμα του δημοτικού σφαγείου αναφέρεται ο δήμος Σάμου, που σε ανακοίνωσή του παραθέτει το ιστορικό των προσπαθειών που έχουν γίνει, καθώς και στους λόγους στασιμότητας του θέματος.

Ο δήμος αναφέρει:

Τα σφαγεία με τα οποία εμπλέκεται κατά έναν τρόπο η Αυτοδιοίκηση είναι μια πονεμένη ιστορία, διότι λόγω του υψηλού κόστους λειτουργίας σχεδόν πάντοτε καταλήγουν να είναι προβληματικά από άποψη βιωσιμότητας. 

Όλοι αναγνωρίζουν την αναγκαιότητα σφαγείου, ουδείς όμως δέχεται την χωροθέτησή του στη γύρω από αυτόν περιοχή, κυρίως λόγω του φόβου οσμών και απόθεσης των υπολειμμάτων. Κάτι τέτοιο συνέβη και με το διαδημοτικό σφαγείο Ικαρίας, στα Κοσοίκια, το οποίο, αφού χωροθετήθηκε το 2006, είναι στον αέρα, λόγω του ότι πυροδότησε διαμάχες μεταξύ των κατοίκων, λόγω αδυναμιών στις περιβαλλοντικές μελέτες και τη χωροθέτηση, με αποτέλεσμα να χαθούν κοινοτικά κονδύλια. Η υπόθεση πήρε την δικαστική οδό και μέχρι στιγμής το μόνο απτό αποτέλεσμα είναι ότι την Δευτέρα 19 Δεκεμβρίου 2016, ο αναπληρωτής υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης Γιάννης Τσιρώνης, μετά από συνάντησή του με τον Βουλευτή του Νομού, σε επίσημη δήλωσή του να δεσμεύεται να διερευνηθεί η δυνατότητα λειτουργίας σφαγείου στην Ικαρία που θα ανταποκρίνεται στους προβλεπόμενους όρους  υγειονομικής επάρκειας. (11 χρόνια!!!)

Το μεγαλύτερο πρόβλημα εντοπίζεται στα νησιά, όπου δεν υπάρχουν σφαγεία και οι κάτοικοι αναγκάζονται να σφάξουν τα ζώα σε γειτονικές περιοχές και τα ζώα προς σφαγή πρέπει να μετακινηθούν. Κάθε καλοκαίρι το πρόβλημα παίρνει δραματικές διαστάσεις, διότι ακόμη και τα καράβια αρνούνται να μεταφέρουν κοπάδια, επικαλούμενα τις οσμές, οι οποίες είναι όντως έντονες. Το πρόβλημα είναι εξίσου σημαντικό και το χειμώνα, με τα δρομολόγια στα μικρά νησιά αλλά και με τις καιρικές συνθήκες, όταν απαγορεύεται ο απόπλους.

Το κόστος δημιουργίας και λειτουργίας ενός σφαγείου είναι τεράστιο, εξ ου και τα συχνά προβλήματα που προκύπτουν, διότι δεν είναι ανταποδοτικό. «Πλήρωσε κάποιος 1 εκατομμύριο ευρώ για τη δημιουργία σφαγείου, με όλες τις προδιαγραφές, στην Κρήτη και δεν μπορεί να βγάλει τα έξοδά του, γιατί όλοι οι κτηνοτρόφοι σφάζουν στο σπίτι τους!». Οι έμποροι βέβαια διαμαρτύρονται ότι είναι υψηλό το κόστος των σφαγείων, παρ' ότι ένα μέρος του κόστους καλύπτεται από τα υποπροϊόντα.

Είναι μια δήλωση που ακούγεται συχνά από πολλά μέρη της Ελλάδας και κατά το κοινώς λεγόμενο ισχύει μάλλον και για το ιδιωτικό σφαγείο της Σάμου, το οποίο θεωρείται ως ξεχωριστή περίπτωση, αφού επιδοτήθηκε από κοινοτικούς πόρους αλλά από τον Δεκέμβριο του 2011 έκλεισε λόγω συνταξιοδότησης του ιδιοκτήτη του.

Το συγκεκριμένο σφαγείο επιδοτήθηκε το 2001 από ευρωπαϊκούς πόρους με το ποσό των 168.745,41 €, ενώ το ίδιο ύψος κυμάνθηκε και η συμμετοχή του ιδιώτη στην επένδυση. Το κλείσιμο του σφαγείου, μπορεί να αποδοθεί τόσο στο γεγονός της συνταξιοδότησης του ιδιοκτήτη, όσο και στο ότι έληξε η υποχρεωτική δεκαετία λειτουργίας του σφαγείου, λόγω της επιδότησης από ευρωπαϊκούς πόρους, αλλά σίγουρα υπάρχουν και άλλοι λόγοι που κατέστησαν την επένδυση μη βιώσιμη. Το πώς και το γιατί συγκεκριμένες πρακτικές έγιναν ανεκτές οδηγώντας στην απαξίωση της επένδυσης δεν είναι του παρόντος, αλλά αν ανατρέξουμε στο αρχείο των αρμοδίων υπηρεσιών μπορούμε να δούμε τον αριθμό των ζώων που σφαγιάστηκαν στην δεκαετή περίοδο της λειτουργίας του.

Το θέμα της λειτουργίας του σφαγείο στη Σάμο απασχολεί από το 2008 τον Δήμο, τότε Δήμο Βαθέος). Στην συνεδρίαση του Δ.Σ συζητήθηκε το με Α.Π. Γ.Ν. 1774/05-08-2008 έγγραφο της Ν.Α. Σάμου (νυν Π.Ε. Σάμου), σχετικά με την αδυναμία λειτουργίας του Σφαγείου στη Σάμο, ιδιοκτησίας Εμμανουήλ Κνίτη, σύμφωνα με το οποίο:

«Στη σύσκεψη που έγινε στην Νομαρχία Σάμου στις 04/08/2008 παρουσία και του εκπροσώπου του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, διερευνήθηκε η προοπτική σύστασης ενός φορέα διαδημοτικού με συμμετοχή και της Ν.Α Σάμου, αλλά και ιδιωτών, ώστε να επιτευχτεί ένα αξιόπιστο σχήμα, που είτε θα εκσυχρονίσει το υπάρχον σφαγείο, είτε θα δημιουργήσει νέο που θα αναλάβει την λειτουργία του προασπίζοντας την Δημόσια Υγεία αλλά Ζητείται λοιπόν από την Ν.Α Σάμου οι απόψεις των Δημοτικών Συμβουλίων και της ΤΕΔΚ επί των παραπάνω προτάσεων, ώστε έγκαιρα να ληφθούν δράσεις που θα δώσουν αδιέξοδο στο υπάρχον πρόβλημα. Το θέμα της λειτουργίας του σφαγείου είναι σοβαρό, τόσο για την δημόσια υγεία, όσο και για την κτηνοτροφική παραγωγή της Σάμου, αφού οι Κανονισμοί της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι αυστηροί, και στα θέματα αυτά γίνονται ακόμη αυστηρότεροι.

Με βάση την αρχική μελέτη,ο κ. Κνίτης είναι υποχρεωμένος να λειτουργεί το σφαγείο μέχρι και το έτος 2011.

Η μέχρι σήμερα λειτουργία είναι υπήρξε ζημιογόνος για τους εξής λόγους:

1) Διότι δεν σφάζονται όλα τα ζώα στο σφαγείο,

2) Η μελέτη προέβλεπε τον αριθμό των ζώων για όλο το νομό.

3) Πιθανό να μην υπάρχουν τόσα σφαγεία ώστε να είναι βιώσιμη η επιχείρηση. Δηλαδή να είχε γίνει υπερεκτίμηση του αριθμού των ζώων, ώστε να εγκριθεί η μελέτη κατασκευής του σφαγείου και να καταστεί η επιχείρηση βιώσιμη.

Για να λειτουργήσει το σφαγείο απαιτούνται 80.000 € ετησίως, ενώ τα έσοδα ανέρχονται σε 40.000. Είναι λοιπόν μία εργασία ζημιογόνος εκ των προτέρων, και με δεδομένο ότι η κτηνοτροφία στη Σάμο έχει πορεία φθίνουσα.

Η Ν.Α Σάμου, αναμένει την πρόταση του κ. Κνίτη για να προχωρήσει σε παραπέρα ενέργειες, δηλαδή εάν θα το ενοικιάσει μετά το έτος 2011, ή θα προχωρήσει στην σύνταξη οικονομοτεχνικής μελέτης για την δημιουργία νέου ή εκσυγρονισμού του ιδίου σφαγείου, παράλληλα με την δημιουργία φορέα λειτουργίας και διαχείρισης».

Στην συνέχεια ο εισηγητής του θέματος Ι. Τζανενάς είπε τα εξής:

Ο Δήμος Βαθέος θα πρέπει να είναι θετικός ως προς την ύπαρξη και λειτουργία του σφαγείου στο νομό, όμως το θέμα θα συζητηθεί εκτενέστερα όταν υπάρξει οικονομοτεχνική μελέτη με βάση τα πραγματικά στοιχεία της λειτουργίας του, τη θέση του αρμόδιου  υπουργείου, τις απόψεις του ιδιώτη και των ιδίων των κτηνοτρόφων. Το Δ.Σ θα παρακολουθεί το θέμα, από κοντά, θα συμμετέχει στις συσκέψεις, είτε με τον κ. Δήμαρχο ή δια αντιπροσώπου που εκείνος θα ορίσει, ώστε να έχουμε πλήρη ενημέρωση, και να αποφασίσουμε ως Δήμος όταν το θέμα είναι έτοιμο για υλοποίηση.

Ο δημ. σύμβουλος Γερογλής Εμμαν. ανέφερε τα εξής: «Τα αρχικά στοιχεία που προβλέφθηκαν για την λειτουργία του σφαγείου δεν ανταποκρίνονταν στην πραγματικότητα. Το ζωικό βασίλειο στο νησί μας είναι μικρό, και το κόστος σφαγής πολύ μεγάλο. Προκειμένου λοιπόν να λειτουργήσει ευθύς εξαρχής σωστά το σφαγείο, πρέπει να έχουμε πληροφόρηση του πραγματικού λειτουργικού κόστους».

Ο δημ. σύμβουλος Τριτσινιώτης Δημ,. ανέφερε ότι το σφαγείο χρειάζεται αλλά δεν μπορεί να λειτουργήσει εάν δεν κερδίζει. Θα μπορεί όμως να λειτουργήσει στα πλαίσια του επικείμενου νέου ενοποιημένου Δήμου. Τέλος ο κ. Δήμαρχος ανέφερε ότι το θέμα είναι πολιτικό και εάν θέλουμε δημόσια υγεία προστατευμένη πρέπει να διατηρηθεί ,αλλά και να λειτουργήσει σωστά.

Κατόπιν των ανωτέρω, το Δ.Σ. του τότε Δήμου Βαθέος ομόφωνα, με την 343/28-8-2008, αποφάσισε:

Ο Δήμος Βαθέος στηρίζει την λειτουργία σφαγείου στον νομό Σάμου για την προστασία της Δημόσιας Υγείας, και την στήριξη και ανάπτυξη της κτηνοτροφίας στο νομό.

Θεωρεί αναγκαία την εκπόνηση οικονομοτεχνικής μελέτης, με βάση τα πραγματικά στοιχεία της κτηνοτροφίας στο νομό, προκειμένου το δημοτικό συμβούλιο του Δήμου Βαθέος να υποβάλλει ανάλογες προτάσεις.

Ορίζει τον δημ. σύμβουλο Τζανενά Ιωάννη ως εκπρόσωπο του Δήμου Βαθέος ο οποίος και θα συμμετέχει σε συναντήσεις, συσκέψεις κλπ. αναφορικά με την λειτουργία του σφαγείου στη Σάμο. Κοινοποιείται στην Ν.Α Σάμου και Τ.Ε.Δ.Κ νομού.

Το θέμα του σφαγείου στη Σάμο επανήλθε στο Δ.Σ του Καλλικρατικού Δήμου Σάμου, πλέον, στην συνεδρίαση της 31/01/2012, κατά την οποία, ο τότε Δήμαρχος Σάμου, Σ. Θάνος εισηγούμενος το θέμα είπε:

«Βασική προϋπόθεση ύπαρξης και ανάπτυξης της κτηνοτροφίας στη Σάμο και της διασφάλισης της δημόσιας υγείας είναι η ύπαρξη και λειτουργία σφαγείου. Από το 2001 λειτουργούσε ιδιωτικό σφαγείο του κ. Εμμ Κνήτη, το οποίο κατασκευάστηκε με επιδότηση από το αρμόδιο Υπουργείο Γεωργίας. 

Η υποχρέωση λειτουργίας σφαγείου για τον ιδιοκτήτη ήταν για 10 έτη και τέλειωσε 30/6/2011. 

Από τότε, δυστυχώς, παρ' όλες τις απόπειρες να συνεχίσει ο ιδιώτης τη λειτουργία ήταν άκαρπες και τώρα έχουμε μείνει χωρίς σφαγείο. Ο Δήμος Σάμου ενδιαφέρεται για την ύπαρξη και ανάπτυξη της κτηνοτροφίας στο νησί καθώς και για την διασφάλιση της δημόσιας υγείας. Χωρίς σφαγείο οι κτηνοτρόφοι δεν μπορούν νόμιμα να σφάζουν και να πωλούν τα κρέατα και επομένως οι διώξεις θα τους καταστρέψουν. 

Πρέπει ο Δήμος Σάμου να διερευνήσει την ενοικίαση ή αγορά του υφιστάμενου ιδιωτικού σφαγείου του Εμμ. Κνήτη. Προϋπόθεση είναι να υπάρχει εκτίμηση αξίας του εν λόγω σφαγείου και προς τούτο θα κληθούν ορκωτοί εκτιμητές για αντικειμενική εκτίμηση. Για την αγορά υπάρχει δέσμευση του Υπουργείου Εσωτερικών να καλύψει μέσω του προγράμματος ΘΗΣΕΑΣ εφόσον υπάρξει συμφωνία. 

Παράλληλα, πρέπει να σκεφτούμε και τη λειτουργία του σφαγείου. Πρέπει να πειστούν οι κτηνοτρόφοι να σφάζουν όλα τα ζώα τους στο σφαγείο για να μπορέσει το σφαγείο να μην μπαίνει μέσα.

Παρεμβάσεις έγιναν από τον πρόεδρο του συλλόγου κτηνοτρόφων Σάμου κ. Βέττα Γιάννη και από τους υπηρεσιακούς παράγοντες της Διεύθυνσης Γεωργίας της περιφερειακής ενότητας Σάμου κ.κ. Καλομοίρη Πέτρο και Γεροντίδου Θεοφιλή.

Ο πρόεδρος του συλλόγου κτηνοτρόφων Σάμου κ. Βέττας Γιάννης κατέθεσε τις παρακάτω απόψεις: «Σχετικά με το ζήτημα που φέρεται σήμερον ενώπιον σας για το θέμα του σφαγείου στη Σάμου οφείλουμε να σας κάνουμε γνωστό το εξής. Το ζωικό κεφάλαιο σε αιγοπρόβατα στη Σάμο είναι περίπου 9000 από τα οποία σφάζονται ετησίως 4500.

Από ότι γνωρίζουμε για τα βοοειδή στη Σάμο σφάζονται περίπου 150 ζώα. Ενώ δεν υπάρχουν οργανωμένες εγκαταστάσεις για χοίρους.

Επομένως οποιαδήποτε ενέργεια για διαδικασίες σφαγής θα πρέπει να καλύπτει και να ανταποκρίνεται σε αυτές τις ποσότητες.

Το ζήτημα το δικό μας είναι να μας επιτραπεί η σφαγή των ζωών χωρίς παράλληλα να θίγονται ζήτημα ασφάλειας της υγείας των καταναλωτών. Η σφαγή πρέπει να γίνεται τουλάχιστον τις περιόδους των Χριστουγέννων, των αποκριών και του Πάσχα.

Επίσης πρέπει να επιτρέπεται η σφαγή τουλάχιστον δύο φορές το μήνα για να τροφοδοτείται η αγορά με ντόπιο κρέας.

Θεωρούμε λογικό σε συνεργασία με τους αρμόδιους Φορείς να μας υποδείξετε ποια είναι η κατάλληλη διαδικασία για σφαγή των ζώων, πέρα από αυτές που ήδη έχουμε προτείνει στις αρμόδιες υπηρεσίες. Σε περίπτωση δε οποιασδήποτε διαδικασίας σφαγής πρέπει να έχει τα ελάχιστα νομικά εχέγγυα.

Για μας το σημαντικό είναι να υπάρχει διαδικασία σφαγής η οποία να επιτρέψει την διατήρηση και ανάπτυξη του ζωικού κεφαλαίου στη Σάμο.

Η ισορροπημένη διατήρηση του ζωικού κεφαλαίου θα έχει πολλαπλά οφέλη όχι μόνο για το παραγωγό αλλά και για τους ίδιους τους καταναλωτές και το νησί μας».

Κατόπιν των ανωτέρω, το Δ.Σ., κατά πλειοψηφία, με την με αριθμό 4/31-01-2012 Απόφασή του, αποφάσισε:

1. Βασική προϋπόθεση ύπαρξης και ανάπτυξης της κτηνοτροφίας στη Σάμο και της διασφάλισης της δημόσιας υγείας είναι η ύπαρξη και λειτουργία σφαγείου.

2. Ο Δήμος Σάμου να διερευνήσει την ενοικίαση ή αγορά του υφιστάμενου ιδιωτικού σφαγείου του Εμμ. Κνίτη. Προϋπόθεση είναι να υπάρχει εκτίμηση της πραγματικής αξίας του εν λόγω σφαγείου και προς τούτο θα κληθούν ορκωτοί εκτιμητές για να έχουμε αντικειμενική εκτίμηση.

3. Να εκπονηθεί οικονομοτεχνική μελέτη για το διαχειριστικό κόστος λειτουργίας του σφαγείου στη Σάμο και να διερευνηθεί η εμπλοκή στη διαχείριση και λειτουργία του των παραγωγών-κτηνοτρόφων.

Κατά της παραπάνω απόφασης ψήφισαν οι δημοτικοί σύμβουλοι κ. Καραμανώλης Μιλτιάδης με το σκεπτικό να συσταθεί κοινοπραξία-εταιρεία μεταξύ Δήμου και κτηνοτρόφων και οι κ.κ. Μαυρατζώτης Δημ., Τριτσινιώτης Δημ., και Χατζηλαγός Τιμολέων με το σκεπτικό να αναλάβει το κράτος να φτιάξει και να λειτουργήσει σφαγείο στη Σάμο.

Το ζήτημα του σφαγείου επανήλθε εκ νέου στο Δ.Σ. στην συνεδρίαση της 28/02/2014. Εισηγούμενος το θέμα της Ίδρυσης Σφαγείου στη Σάμο, ο τότε Δήμαρχος Σ. Θάνος ανέφερε:

«Το θέμα επανέρχεται στο δημοτικό συμβούλιο μετά από αίτημα των κτηνοτρόφων, όπου από τότε που έκλεισε το σφαγείο που λειτουργούσε από ιδιώτη το θέμα δεν μπορεί να λυθεί ακόμα. Στη συνέχεια αναφέρθηκε στα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο Δήμος και στο νομοθετικό πλαίσιο με το οποίο είναι δύσκολο να αντιμετωπιστεί το θέμα μονομερώς από το Δήμο αφού το νομικό πλαίσιο για την σύσταση εταιρίας που θα μπορούσε να λειτουργήσει σφαγείο στη Σάμο, θα πρέπει να συμμετέχουν σαν εταίροι ο Δήμος σε ποσοστό 24% και το υπόλοιπο 76% θα πρέπει να καλυφτεί από ιδιωτική πρωτοβουλία. 

Επίσης αναφέρθηκε στο ότι ο Δήμος είχε αναθέσει σε ορκωτούς εκτιμητές και έκανε προσπάθειες για την εξαγορά του υπάρχοντος σφαγείου, το θέμα το είχε συζητήσει με το Υπουργείο Εσωτερικών ώστε να επιχορηγηθεί ο Δήμος με το ποσό των τετρακοσίων χιλιάδων ευρώ για την εξαγορά του, πράγμα το οποίο δεν κατέστη δυνατό λόγω ότι το Υπουργείο δεν προέβη στην επιχορήγηση του ποσού αυτού. 

Το θέμα το επαναφέραμε στο Υπουργείο και αυτό μας πρότεινε τον δανεισμό από ΤΠΔ. Ο μόνος τρόπος για να λυθεί το θέμα είναι να προχωρήσει ο Δήμος σε δανεισμό από το ΤΠΔ και με αυτό τον τρόπο να εξασφαλιστεί η χρηματοδότηση και η ίδρυση Σφαγείου.

Στη συνέχεια, το Δ.Σ., ομόφωνα, με την 50/28-02-2014 αποφάσισε:

«1.  Ναι στη δημιουργία Δημοτικού σφαγείου ακόμα και αν χρειαστεί ο Δήμος να προχωρήσει  σε Δανεισμό από Τ.Π.Δ.

2. Να καταβληθεί κάθε δυνατή προσπάθεια για να βρεθεί λύση για την επίλυση του προβλήματος για την φετινή περίοδο».

Έκτοτε το θέμα παραμένει στάσιμο εξαιτίας:

• Μη διαθεσιμότητας οικονομικών πόρων ως αποτέλεσμα της συνεχιζόμενης δημοσιονομικής κρίσης της χώρας και της υποχρηματοδότησης των ΟΤΑ. Στο σημερινό περιβάλλον δεν υπάρχουν πόροι ούτε για την αγορά του σφαγείου, ούτε δυνατότητα προσλήψεων του εξειδικευμένου προσωπικού που απαιτείται για την λειτουργία του, ούτε για τις εργασίες που πρέπει να γίνουν, όπως εγκατάσταση βιολογικού καθαρισμού, (είχαν προϋπολογιστεί στις 220.000,00€).  Η όποια δανειοδότηση του Δήμου, θα πρέπει να αφορά μια αποδεδειγμένα βιώσιμη επένδυση, διασφαλίζοντας το Δ.Σ. το οποίο θα κληθεί να λάβει και την τελική απόφαση.

• Μέχρι σήμερα δεν υπάρχει πρόσκληση από κάποιο συγχρηματοδοτούμενο πρόγραμμα με δικαιούχους ΝΠΔΔ για δράσεις σχετικά με την κατασκευή νέων σφαγείων. Η αγορά υφισταμένων δεν αποτελούσε επιλέξιμη δαπάνη ούτε στην προηγούμενη προγραμματική περίοδο.

• Διαδικαστικών απαιτήσεων όσον αφορά στις προϋποθέσεις σύστασης εταιρείας που θα μπορούσε ίσως να λειτουργήσει το υφιστάμενο σφαγείο, αφού η μονομερής λειτουργία του από τον Δήμο Σάμου, δια του αρμοδίου ΝΠΔΔ του, «ΣΑΜΙΑΚΗ ΑΡΩΓΗ», είναι ανέφικτη.

• Η αδυναμία/απροθυμία των άμεσα ενδιαφερομένων να συμμετάσχουν σε ένα εταιρικό σχήμα που θα έδινε μεν την δυνατότητα στελέχωσης του υφιστάμενου σφαγείου, θα απαιτούσε όμως σημαντικά κεφάλαια  για την επίτευξη του στόχου.